Viện KSND đề nghị điều tra hành vi lộ bí mật Nhà nước trong vụ 'VN Pharma bán thuốc giả'
Trong phần tranh luận lại, các luật sư đều cho rằng Viện KSND đã phủ nhận kết luận điều tra (KLĐT) tháng 5/2019 của Cơ quan An ninh điều tra (ANĐT) Bộ Công an. Đối đáp lại, đại diện của Viện KSND đề nghị điều tra hành vi làm lộ bí mật Nhà nước.
Đại diện Viện KSND xúc phạm Bộ Y tế?
Sáng 30/9, TAND TP Hồ Chí Minh tiếp tục xét xử vụ án “Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh” xảy ra tại Công ty Cổ phần VN Pharma (VN Pharma - PV). HĐXX cho phép phiên tòa quay trở lại phần tranh luận và đối đáp.
Các luật sư bào chữa cho bị cáo Nguyễn Minh Hùng, Võ Mạnh Cường đều có chung quan điểm cho rằng trong phần đối đáp vào chiều 27/9, đại diện Viện KSND TP Hồ Chí Minh vẫn giữ quan điểm lô thuốc H-Capita 500mg Caplet (thuốc H-Capiata) là giả, như vậy là phủ nhận KLĐT của Bộ Công an.
“Trong phần đối đáp chiều 27/9, đại diện Viện KSND nghi ngờ tính hợp pháp của Đoàn cán bộ của Bộ Y tế qua Ấn Độ xác minh lô thuốc H-Capita: Đi theo sự phân công của ai, thu thập thông tin thế nào, việc đi xác minh là không khách quan, không đúng quy định Luật tố tụng hình sự, cơ quan ANĐT dùng tài liệu do Bộ Y tế để đưa vào KLĐT là không khách quan.
Trong khi điều 87 và 88 Bộ luật tố tụng Hình sự năm 2015 về “nguồn chứng cứ” và “thu thập chứng cứ”, quy định: Chứng cứ được thu thập, xác định từ các nguồn, trong đó có kết quả thực hiện ủy thác tư pháp và hợp tác quốc tế khác; những người tham gia tố tụng khác, cơ quan, tổ chức hoặc bất cứ cá nhân nào đều có thể đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, dữ liệu điện tử và trình bày những vấn đề có liên quan đến vụ án”, luật sư Phạm Quốc Hưng nói.
Từ những lập luận trên, các luật sư cho rằng: “Trong 3 tài liệu giải mật được Bộ Y tế cung cấp cho Bộ Công an đã được công nhận đấy là những chứng cứ quan trọng. Vậy trách nhiệm kiểm sát của Viện KSND ở đâu trong quá trình tố tụng, điều tra? Bản KLĐT xác định lô thuốc H-Capita là thuốc kém chất lượng, Viện KSND cần kết luận rõ ràng, đúng sai của các tài liệu, chứng cứ do Bộ Y tế cung cấp cho Bộ Công an nhưng Viện KSND không kiểm tra, xác minh hay làm rõ là thiếu trách nhiệm. Đại diện Viện KSND cho rằng xác minh của Bộ Y tế là không hợp pháp, đấy là sự tùy tiện của đại diện Viện KSND, xúc phạm cơ quan khác”.
Cục QLD vẫn khẳng định thuốc H-Capita… đạt chất lượng!
Bổ sung phần tranh luận của mình, đại diện Cục Quản lý Dược (QLD) Bộ Y tế cho rằng sau khi xác minh lô thuốc H-Capita tại Ấn Độ. Toàn bộ giấy tờ, tài liệu đã được 4 cơ quan quản lý nhà nước Ấn Độ, đại sứ quán Việt Nam tại Ấn Độ xác minh tính hợp pháp và hợp pháp hóa lãnh sự. Các tài liệu xác định lô 9.300 hộp thuốc H-Capita do Ấn Độ sản xuất đạt tiêu chuẩn chất lượng trước khi xuất xưởng. Hơn nữa theo KLĐT số 08 tháng 5/2019 của Cơ quan ANĐT Bộ Công an kết luận trên các thùng hàng thuốc H-Capita do VN Pharma nhập về có dán tem kiểm tra an ninh tại sân bay của Ấn Độ, có dán tem vận chuyển từ Ấn Độ về Singapore. Đồng thời, kết quả xác minh nguồn gốc, chất lượng lô thuốc cũng được Thanh tra Chính phủ (TTCP) kết luận tại kết luận 1574/KL-TTCP ngày 13/9/2019 và kết luận này được Thủ tướng Chính phủ đồng ý.
“Việc đại diện Viện KSND không sử dụng các tài liệu đã được 4 cơ quan quản lý của nhà nước của Ấn Độ và đại sứ quán Việt Nam tại Ấn Độ xác minh tính hợp pháp, hợp lệ của tài liệu; không sử dụng KLĐT của Bộ Công an; Không sử dụng kết luận của TTCP đã được Thủ tướng đồng ý là chưa đảm bảo thực tế khách quan. Đề nghị HĐXX xem xét các tài liệu một cách khách quan để làm rõ bản chất vụ việc.
Về chất lượng thuốc H-Capita, Bộ Y tế cùng các đơn vị kiểm nghiệm thuốc quốc gia tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đã kiểm tra chất lượng và kết luận lô thuốc H-Capita là thuốc kém chất lượng theo quy định tại khoản 23 điều 2 Luật Dược năm 2005. Đây là văn bản pháp lý cao nhất tại thời điểm xảy ra vụ án. Nếu chỉ căn cứ vào hồ sơ giả, nhãn mác giả để kết luận thuốc H-Capita là thuốc giả là không đúng với quy định tại khoản 24 điều 2 Luật Dược năm 2005”, đại diện Cục QLD lập luận.
Viện KSND khẳng định thuốc H-Capita là giả
Trong phần đối đáp, đại diện Viện KSND TP Hồ Chí Minh khẳng định một lần nữa lô thuốc H-Capita do VN Pharma nhập về là giả, chứ không phải giả về xuất xứ như lập luận của các luật sư cũng như ý kiến của Hội đồng giám định Bộ Y tế, của Cục QLD. Các luật sư cho rằng chưa xảy ra hậu quả là sai. Vì thực tế hậu đã xảy ra. Toàn bộ lô thuốc giả đã được nhập khẩu trót lọt và đấu thầu thành công tại các bệnh viện, nhưng bị phát hiện và ngăn chặn kịp thời. Nếu lô thuốc này không kịp thời ngăn chặn sẽ đưa vào các bệnh viện sử dụng chữa bệnh cho bệnh nhân ung thư, khi đó hậu quả xảy ra sẽ vô cùng lớn và chắc chắn khung hình phạt dành cho các bị cáo ở khung cao nhất là tử hình.
“Chúng tôi bảo lưu toàn bộ quan điểm trong cáo trạng và luận tội, cũng như trong phần tranh luận tại tòa. Luật sư có nêu đại diện Viện KSND căn cứ điều 24 của Luật Dược, nhưng nếu căn cứ khoản 23 điều 2 Luật Dược, rõ ràng chất lượng đăng ký đã bị làm giả thì không thể xác định chất lượng kém so với đăng ký giả, mà phải xác định đây là thuốc giả chất lượng”, đại diện Viện KSND khẳng định.
Cũng theo đại diện Viện KSND, ai cũng rõ thuốc chữa bệnh cho người là một loại hàng hóa tiêu dùng đặc biệt, khác hẳn các mặt hàng giả, nhái như quần áo, đồ gia dụng. “Đại diện Cục QLD và cơ quan giám định Bộ Y tế trả lời HĐXX rằng lô thuốc H-Capita chỉ giả xuất xứ, chỉ kém chất lượng thông qua các tài liệu Bộ Y tế đi Ấn Độ xác minh, cung cấp.
Chúng tôi thấy có một số vấn đề cần làm rõ và trả lời: Cục QLD khẳng định chỉ có 1 chỉ tiêu không đạt là tạp chất, còn các chỉ tiêu khác đều đạt. Trong khi KLĐT, cáo trạng và nhiều tài liệu khẳng định nhiều chỉ tiêu khác của lô thuốc H-Capita không đạt.
Cụ thể màu sắc viên thuốc đăng ký màu đỏ, nhưng nhập màu hồng; nhiều vỉ thuốc rỗng; một số hộp thuốc đóng không đúng số lượng vỉ; nhãn mác không đầy đủ, chính xác; tờ hướng dẫn sử dụng ghi khác nhau về thành phần tá dược, thậm chí có những hộp không có tờ hướng dẫn sử dụng. Đây là những cơ sở quan trọng để Viện KSND khẳng định lô thuốc H-Capita nêu trên là thuốc giả cả về xuất xứ lẫn chất lượng”, đại diện Viện KSND đối đáp.
Cục QLD né trách nhiệm
Trước tòa, đại diện Cục QLD cũng như Hội đồng giám định Bộ Y tế khẳng định thuốc H-Caoita bảo đảm chất lượng khi xuất xưởng của nhà máy tại Ấn Độ. Vì vậy, đại diện Viện KSND đã đặt hàng loạt câu hỏi: Vậy tiêu chuẩn thuốc, chất lượng thuốc, giá thuốc sản xuất tại Ấn Độ và Canada có gì khác nhau, khiến các bị cáo dùng thủ đoạn gian dối để nâng khống giá thuốc thu lợi bất chính hơn 6 tỷ đồng? Là cơ quan Nhà nước được giao nhiệm vụ rất quan trọng là chăm sóc sức khỏe của nhân dân, phải có trách nhiệm hướng dẫn việc cấp phép nhập khẩu thuốc có chất lượng tốt nhằm phục vụ nhân dân. Nhưng kết quả cấp phép lại là một công ty không có thật, và Cục QLD vẫn tìm cách né tránh trách nhiệm trước nhân dân. Các câu hỏi này đề nghị Cục QLD và Bộ Y tế trả lời, lúc đó chúng ta sẽ rõ hơn bản chất của thuốc giả trong vụ án này.
Đề nghị điều tra hành vi lộ bí mật Nhà nước
Cũng theo đại diện Viện KSND, trong quá trình điều tra vụ án, Bộ Y tế gửi Cơ quan ANĐT Bộ Công an công văn số 77 ngày 27/4/2018, về việc cung cấp thông tin điều tra. Tài liệu này đóng dấu “mật”, đồng nghĩa với việc Bộ Y tế xác định những nội dung trong công văn này được xác định là tài liệu “mật” kể từ ngày ban hành (27/4/2018) và được Bộ Y tế giải mật vào ngày 20/9/2019 gửi HĐXX.
“Từ ngày 27/4/2018 đến 20/9/2019, việc quản lý, khai thác sử dụng các nội dung trong công văn này phải được tuân thủ các quy định về bảo vệ bí mật Nhà nước. Do đó trong quá trình giải quyết vụ án, mặc dù có gửi cho Viện KSND nhưng trong cáo trạng chúng tôi chưa đề cập giải quyết các nội dung có liên quan trong công văn này.
Tuy nhiên ngày 14/6/2018, trong thời điểm tài liệu chưa được giải mật, ông Ngô Nhật Phương ngụ khu K300 (quận Tân Bình, TP Hồ Chí Minh) đã trực tiếp giao nộp cho Cơ quan ANĐT Bộ Công an 10 tài liệu có liên quan nội dung tại công văn số 77 của Bộ Y tế và khẳng định các tài liệu này do quan hệ cá nhân mà có, được dịch sang tiếng Việt hợp pháp hóa lãnh sự, đóng dấu sao y bản chính.
Tại phiên tòa, HĐXX đã hỏi ông Phương để làm rõ những nội dung mà ông Phương đã nộp cho Cơ quan ANĐT. Ông Phương đã thừa nhận việc giao nộp các tài liệu này. Như vậy, có dấu hiệu làm lộ bí mật Nhà nước là để cho cá nhân không có thẩm quyền có thông tin mật của bộ Y tế.
Vì vậy, chúng tôi kiến nghị HĐXX yêu cầu Cơ quan ANĐT Bộ Công an tiến hành điều tra, xác minh, làm rõ các tổ chức, cá nhân vi phạm quy định về bảo vệ bí mật Nhà nước liên quan đến các tài liệu “mật” của Bộ Y tế trong vụ án này”, đại diện Viện KSND nhấn mạnh.
Sau khi các bị cáo nói lời cuối cùng, HĐXX cho biết sẽ tuyên án vào lúc 15 giờ chiều 1/10.