Việt Nam tự tin tiến tới chấm dứt đại dịch AIDS vào năm 2030

Ngày 1-12 nhân Ngày Quốc tế Phòng, chống AIDS, Bộ Y tế đã tổ chức Hội nghị Tổng kết 30 năm phòng, chống HIV/AIDS tại Việt Nam.

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long đánh giá, trải qua 30 năm Việt Nam đã triển khai toàn diện, hiệu quả các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS. Dịch HIV/AIDS ở Việt Nam đã và đang từng bước được kiểm soát, tỷ lệ nhiễm trong cộng đồng dân cư dưới 0,26%.

Sau 30 năm, chúng ta đã đạt được những kết quả to lớn trong công tác phòng, chống HIV/AIDS. Số nhiễm HIV, mắc AIDS và tử vong liên quan đến HIV/AIDS đã giảm 2/3 trong hơn 15 năm qua. Theo ước tính của các chuyên gia, trong 15 năm qua, chương trình phòng, chống HIV/AIDS của Việt Nam đã giúp cho khoảng 500.000 người không bị lây nhiễm HIV và hơn 200.000 người không bị tử vong do HIV/AIDS.

Báo cáo của UNAIDS cho thấy, Việt Nam là nước có tốc độ giảm HIV nhiễm mới nhanh nhất trong khu vực. Ước tính, số ca nhiễm mới HIV năm 2018 đã giảm 64% so với năm 2010. Việt Nam đã kiểm soát được tỷ lệ hiện nhiễm HIV trong cộng đồng dưới 0,3% như mục tiêu Chiến lược quốc gia đã đề ra.

Ngoài ra, các hoạt động phòng chống HIV/AIDS cũng đã giúp giảm tình trạng kỳ thị, phân biệt đối xử liên quan đến HIV/AIDS; góp phần đáng kể vào ổn định trật tự, an ninh và phát triển kinh tế-xã hội nói chung của các địa phương và đất nước.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long phát biểu tại Hội nghị

"Việt Nam là một trong bốn quốc gia có chất lượng điều trị HIV/AIDS đứng hàng đầu thế giới, cùng với Anh, Đức và Thụy Sỹ. Với kinh nghiệm 30 năm phòng, chống HIV/AIDS cùng với những kết quả đã đạt được, Việt Nam đang tự tin tiến tới chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030", Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh.

Tại Hội nghị, ông Kamal Malhotra, Điều phối viên thường trú Liên Hợp Quốc tại Việt Nam bày tỏ sự "ngỡ ngàng" trước những thay đổi ngoạn mục đối với người sống với HIV và người có nguy cơ cao lây nhiễm HIV. Việc Việt Nam phê duyệt Chiến lược quốc gia về chấm dứt bệnh dịch AIDS vào năm 2030 và thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật phòng, chống HIV/AIDS, nhằm bảo đảm tốt hơn quyền tiếp cận tới các dịch vụ phòng, chống HIV cho mọi người dân có nhu cầu, cũng như đảm bảo tính bền vững của đáp ứng quốc gia với HIV/AIDS. “Việt Nam đã và đang là một điểm sáng trong đáp ứng với HIV ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương với việc nhanh chóng áp dụng và mở rộng các sáng kiến mới, các cách tiếp cận dựa trên bằng chứng và có giá trị thực tiễn trong phòng, chống HIV/AIDS”.

Tới dự và phát biểu tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đã biểu dương, ghi nhận những kết quả sau 30 năm phòng, chống HIV. “Chúng ta đã và đang triển khai toàn diện, có hiệu quả các dịch vụ can thiệp dự phòng, chăm sóc, hỗ trợ và điều trị cho người nhiễm HIV tại Việt Nam đã từng bước kiểm soát được đại dịch”.

Năm 2020 là năm thứ 12 liên tiếp, dịch HIV/AIDS ở Việt Nam được kiểm soát và liên tục đà giảm trên cả 3 tiêu chí đó là: giảm số người nhiễm mới HIV được phát hiện, giảm số người chuyển sang giai đoạn AIDS và giảm số người tử vong liên quan đến AIDS. Nếu thời điểm cách đây 13 năm, khi đó mỗi năm chúng ta phát hiện được khoảng hơn 30.000 trường hợp nhiễm HIV thì hiện nay chỉ có khoảng 10.000 trường hợp. Cũng những năm đó mỗi năm Việt Nam có khoảng 10.000 trường hợp tử vong liên quan đến HIV/AIDS thì vài ba năm trở lại đây mỗi năm chỉ có khoảng 2.000 trưởng hợp tử vong.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình trao Huân chương Lao động cho cán bộ Cục Phòng, chống HIV/AIDS

Mặc dù nhiều kết quả đã đạt được trong thời gian qua nhưng Phó Thủ tướng cũng nêu rõ một số khó khăn, thách thức cần được khắc phục như tình trạng dịch HIV vẫn tiếp tục có nhiều diễn biến phức tạp; tình trạng kỳ thị, phân biệt, đối xử liên quan đến HIV vẫn còn khá phổ biến, đó sẽ là rào cản cho những người nghi ngờ nhiễm HIV tiếp cận công bằng các dịch vụ y tế; khó khăn khác như kinh phí, nhân lực...

Phó Thủ tướng Thường trực nêu: Năm nay, Việt Nam đã chọn chủ đề cho Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS là “30 năm ứng phó và cơ hội chấm dứt đại dịch AIDS tại Việt Nam”. Việc lựa chọn chủ đề này mang nhiều ý nghĩa, nó nhắc mỗi chúng ta không quên rằng Việt Nam đã trải qua 30 năm phòng, chống HIV, là thời điểm để nhìn nhận lại công cuộc ứng phó với đại dịch AIDS và có những điều chỉnh phù hợp trong chặng đường sắp tới; nhắc nhở chúng ta rằng dịch HIV/AIDS từng bước được kiểm soát ở Việt Nam nhưng cũng nhiều khó khăn trước mắt đang chờ đợi và cũng để chúng ta nhìn thấy cơ hội và tin tưởng rẳng Việt Nam sẽ chấm dứt cơ bản đại dịch AIDS vào năm 2030.

Phó Thủ tướng đề nghị lãnh đạo các cấp, các ngành, đoàn thể trung ương và địa phương không được phép chủ quan, lơ là. Dịch HIV/AIDS có thể bùng phát trở lại nếu chúng ta chủ quan, lơ là và nó không thể tự mất đi nếu không được đầu tư và can thiệp. Với ngành y tế cần phát huy mọi nguồn lực hiện có, kết hợp với ứng dụng tiến bộ vượt bậc của cách mạng công nghiệp 4.0, tiếp tục tăng cường, mở rộng độ bao phủ và nâng cao chất lượng các dịch vụ khám chữa bệnh, can thiệp giảm tác hại, tư vấn xét nghiệm HIV, chăm sóc, điều trị HIV/AIDS; Các tổ chức xã hội, cộng đồng cần tham gia tích cực, mạnh mẽ hơn nữa vào các hoạt động phòng chống HIV/AIDS nhất là việc cung cấp các dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS cho các nhóm đích của mình...

T. An