Xây dựng niềm tin ở hợp tác xã

Vừa xuất bán 1 container sản phẩm chế biến từ vỏ quế, anh Lý Văn Cầu, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp và Dịch vụ Cầu Mây, xã Cam Cọn (Bảo Yên) thở phào.

HTX thành lập hơn 1 năm, với ngành nghề chính là thu mua, sơ chế các sản phẩm từ quế. Xưởng chế biến đặt giữa vùng quế rộng lớn không chỉ giúp HTX ổn định nguyên liệu, mà còn góp phần nâng cao giá trị cây quế cho người dân. HTX vừa thu mua, đảm bảo đầu ra, đồng thời tạo việc làm thường xuyên cho 30 lao động địa phương, nhờ đó tạo mối liên kết bền chặt với bà con.

Thị trường các sản phẩm chế biến từ vỏ quế năm nay biến động, giá bán giảm, một số đối tác nhập hàng với số lượng hạn chế. Khó khăn là thế nhưng HTX không thể dừng hoạt động, bởi đằng sau đó là việc làm, thu nhập của người dân.

Anh Lý Văn Cầu, Giám đốc HTX tâm sự: Ngày đầu thành lập, các thành viên HTX và bà con trong vùng liên kết trồng quế đã đồng cam cộng khổ với mình thì những lúc như thế này, mình càng phải gắn kết với bà con. Sản phẩm tiêu thụ chậm, có đơn hàng bị đối tác chậm thanh toán nhưng sản phẩm của bà con đưa đến HTX đều được thu mua và thanh toán ngay. HTX đang vận động người dân trồng, chăm sóc quế theo hướng hữu cơ để nâng cao giá trị sản phẩm quế.

Thành lập tháng 5/2019, đến nay sản phẩm chủ lực của HTX Nông nghiệp Hảo Anh là gạo Séng cù đã cung cấp cho nhiều siêu thị, đại lý, công ty phân phối lớn.

Giám đốc HTX Phạm Thị Hảo cho biết: HTX ra đời muộn, lại sản xuất - kinh doanh trong lĩnh vực không mới nên việc gây dựng chỗ đứng cho các sản phẩm trên thị trường gặp nhiều khó khăn, mô hình liên kết giữa HTX với người dân cũng chưa bền chặt bởi sự nghi ngại của người dân địa phương. Tuy nhiên, bằng nỗ lực và phương châm hoạt động đặt chữ tín lên hàng đầu đã giúp HTX non trẻ đạt thành công bước đầu.

Hiện nay, HTX đang liên kết với 63 hộ cấy lúa Séng cù tại xã Mường Vi. Đơn vị cung cấp giống, hỗ trợ kỹ thuật để nông dân làm ra những hạt thóc chất lượng. Trung bình mỗi năm, HTX thu mua hơn 200 tấn thóc Séng cù theo giá thị trường, người dân không còn lo đầu ra cho sản phẩm nên yên tâm sản xuất, gắn bó với đồng ruộng.

Chị Phạm Thị Hảo cho biết: Hiện nay, thị trường lúa, gạo Séng cù Mường Vi đang hỗn loạn bởi nhiều thương lái trà trộn lúa, gạo nơi khác vào bán, tuy nhiên với cách làm khép kín từ vùng nguyên liệu cho đến khâu chế biến, tiêu thụ nên sản phẩm của HTX luôn giữ uy tín trên thị trường.

Nhằm xây dựng mối liên kết bền chặt, HTX cử cán bộ hỗ trợ, giám sát thực hiện các quy trình kỹ thuật, điều này vừa giúp HTX có nguồn nguyên liệu chất lượng, đồng thời cũng giúp trình độ canh tác của nông dân được nâng lên.

Chị Trần Thị Hương, HTX Mạnh Hương

Đối với HTX Mạnh Hương (Bảo Thắng), để người dân tin tưởng vào các mô hình liên kết thì các thành viên trong HTX phải tiên phong chuyển đổi cơ cấu cây trồng.

Các sản phẩm làm ra cũng phải đảm bảo chất lượng, mẫu mã đẹp và có tiêu thụ tốt thì người dân mới tin tưởng ký hợp đồng và yên tâm sản xuất. Điều này vừa giúp người dân nâng cao thu nhập nhưng cũng là điều kiện tiên quyết để HTX có vùng nguyên liệu ổn định. Đến nay, HTX có 5 sản phẩm OCOP cấp tỉnh, 4 sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu.

Các HTX trên địa bàn tỉnh đang đứng trước nhiều khó khăn như phát triển chưa đồng đều, số lượng hoạt động hiệu quả còn ít, quy mô nhỏ, chưa phát huy được lợi thế của các địa phương, sản phẩm sản xuất có chất lượng chưa cao nên chưa đáp ứng nhu cầu thị trường.

Các HTX khó tiếp cận các chính sách hỗ trợ như vay vốn do không có tài sản thế chấp; hỗ trợ giao đất, thuê đất; chuyển đổi đất để xây dựng hạ tầng... Việc tìm kiếm doanh nghiệp tham gia liên kết trong lĩnh vực nông nghiệp rất khó khăn, các doanh nghiệp không mặn mà trong việc đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp do đầu tư lớn nhưng lợi nhuận thấp, rủi ro cao.

Để giải quyết những thách thức đó, bên cạnh việc tranh thủ các chính sách hỗ trợ, các HTX đang nỗ lực phát huy nội lực bằng việc xây dựng niềm tin với các thành viên và các hộ liên kết. Niềm tin ấy sẽ càng bền chặt khi thu nhập, chất lượng cuộc sống của các thành viên được nâng lên.

Hết năm 2022, toàn tỉnh có 274 HTX nông nghiệp với 2.549 thành viên, trong đó 181 HTX đang hoạt động, 86 HTX ngừng hoạt động, 7 HTX tạm ngừng hoạt động. Tổng số vốn hoạt động hơn 410 tỷ đồng; doanh thu bình quân 1 HTX hơn 2 tỷ đồng, lãi bình quân 200 - 300 triệu đồng...