Xoài được mùa hoa và tin vui mùa quả

Vùng trồng xoài xã Hát Lót, huyện Mai Sơn.

Trên quê hương xoài thơm Yên Châu, đâu đâu cũng thấy màu hoa xoài vàng thẫm, đang vào giai đoạn kết trái; lốm đốm số ít cây mới hé nở hoa vàng nhạt. Bên kia suối Sặp Vạt, vườn xoài của gia đình ông Hà Văn Sơn, Giám đốc HTX Nông nghiệp an toàn Chiềng Hặc (Yên Châu) đồng loạt nở hoa phủ vàng cả triền đồi thật bắt mắt, thu hút chúng tôi vượt qua cầu treo, vào rừng hoa xoài. Dưới ánh nắng hanh khô đầu năm, hương xoài càng thơm nồng mùi mật, lâng lâng niềm vui mùa hoa.

Nâng chùm hoa với những quả non li ti, ông Sơn vui vẻ: Chưa bao giờ xoài ra nhiều hoa, đậu quả cao như năm nay. Thời tiết thuận lợi và bà con đã có kinh nghiệm, kỹ thuật chăm sóc, phòng bệnh tốt từ lúc xoài chuẩn bị ra hoa. 3 ha xoài của gia đình chắc sẽ vượt sản lượng 40 tấn năm trước.

Đường đến khu trồng xoài xã Hát Lót, huyện Mai Sơn được bê tông hóa thuận lợi sản xuất và thu hoạch.

Theo ông Sơn: Giai đoạn quả non cần phải tưới nước đầy đủ cho cây để hạn chế rụng quả sinh lý. Mỗi gốc đều được lắp vòi tưới tiết kiệm nước để dưỡng cây và giữ quả non. Khoảng 2 tuần đầu sau khi đậu quả, bắt đầu tỉa quả, tính toán đến khi thu hoạch thì cây 3 năm tuổi khoảng 25 quả, cây 4 - 5 tuổi khoảng 40 quả, cây lâu năm hơn thì để số lượng quả tùy vào tán to hay nhỏ.

Được tưới nước, xoài trồng xen các khe đá phát triển tốt.

Vùng cây ăn quả huyện Mai Sơn cũng bắt đầu vụ kết trái, màu hoa vàng thẫm, nổi bật giữa màu xanh cây trái. Đến bản Noong Xôm, xã Hát Lót, đường bê tông chạy dài đến tận khu trồng cây ăn quả, xoài trồng liền vùng, liền khoảnh, cây chen cả những khe đá. Nông dân ở đây áp dụng kỹ thuật rải vụ, xoài ra hoa sớm hơn chính vụ khoảng nửa tháng.

Nông dân xã Hát Lót, huyện Mai Sơn phun thuốc phòng, trừ sâu bệnh cho xoài.

Khoát tay chỉ vạt nương hoa xoài phủ vàng sườn đồi, ông Nguyễn Ngọc Dũng, Giám đốc HTX Ngọc Lan, xã Hát Lót, tươi cười: 60 ha xoài của 52 hộ thành viên HTX đều ra hoa và đậu quả cao hơn hẳn các năm. Cuống các bông xoài đều đỏ tươi cho thấy xoài rất khỏe, không như vụ năm trước cuống xoài nhợt nhạt, lốm đốm do sương muối, khi ra hoa thì nhiều sâu bệnh.

Vườn xoài thành viên HTX Ngọc Lan, xã Hát Lót, huyện Mai Sơn được lắp hệ thống tưới tiết kiệm.

Xoài ra hoa chính vụ đang vào kỳ kết trái.

Xoài rải vụ sớm tại HTX Ngọc Lan, xã Hát Lót, huyện Mai Sơn

Xoài và nhãn là hai cây chủ lực của tỉnh. Theo đánh giá của ngành Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh năm nay, tỷ lệ xoài ra hoa, đậu quả rất cao. Ngay từ đầu vụ, Sở Nông nghiệp và PTNT đã có công văn hướng dẫn kỹ thuật chăm chi tiết công việc từng tháng, từng thời điểm của cây, xây dựng vùng nguyên liệu phục vụ tiêu thụ, xuất khẩu. Đề nghị UBND các huyện, thành phố chỉ đạo các phòng ban chuyên môn, UBND các xã, thị trấn hướng dẫn đến các doanh nghiệp, HTX, nông dân thực hiện.

Chăm sóc xoài cần lưu ý: Giai đoạn trứng cá (7-10 ngày sau khi đậu quả) cần phun phân bón lá, đến 30 ngày tiếp tục phun GA3 để giảm rụng quả non, đến 45 ngày đậu quả, cần bón phân gốc để quả phát triển. Khi xoài đậu quả 30-45, ngày phun thuốc xử lý sâu bệnh và sau 2-3 ngày tiến hành bao trái, kết hợp tỉa bỏ những quả phát triển không đều, nhỏ, sâu bệnh.

Các loại sâu bệnh xuất hiện chủ yếu: Bọ trĩ; rầy bông, bệnh phấn trắng, bệnh thán thư... do vậy cán bộ kỹ thuật hướng dẫn người sản xuất tên từng loại thuốc phòng, đặc trị từng toại sâu, bệnh; bà con nông dân cần thường xuyên theo dõi sâu bệnh để kịp thời phòng, trừ.

Chăm sóc tốt và nếu thời tiết thuận lợi, không bị mưa a xít, mưa đá, vụ xoài năm nay nhiều khả năng vượt năng suất bình quân 63,3 tạ/ha, vượt tổng sản lượng trên 54.000 của năm 2020. Xoài được mùa lại càng yêu cầu cao hơn về chất lượng, mẫu mã mới dễ tiêu thụ. Con số 22 mã vùng trồng xoài xuất khẩu Trung Quốc, với tổng diện tích hơn 980 ha; 14 mã vùng trồng bằng 103 ha xuất khẩu các thị trường phát triển (Mỹ, ÚC); 245 ha xoài được công nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP năm 2020 là rất khiêm tốn so với tổng diện tích gần 9.000 ha xoài đến tuổi thu hoạch.

Trao đổi với chúng tôi về xây dựng, quản lý vùng nguyên liệu, ông Dương Gia Định, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, cho biết: Ngay từ đầu vụ, Chi cục đã phối hợp với các địa phương hướng dẫn nông dân đăng ký, xây dựng vùng trồng xuất khẩu theo vùng tập trung để dễ quản lý, dễ giám sát, đánh giá quá trình canh tác hết sức nghiêm ngặt theo các tiêu chí, nhất là vệc sử dụng các loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật nằm trong danh mục mà nước nhập khẩu cho phép, đảm bảo các yêu cầu xuất khẩu.

Nông dân xã Chiềng Hặc, huyện Yên Châu tỉa thưa bông xoài nhỏ.

Hy vọng một vụ quả được mùa, nhưng nhiều người nông dân cũng lo lắng khó tiêu thụ sản phẩm. Song với ông Hà Văn Sơn, Giám đốc HTX Nông nghiệp an toàn Chiềng Hặc (Yên Châu) lại cho rằng: HTX có 14 ha được cấp mã vùng trồng xuất khẩu. Năm trước, ảnh hưởng dịch bệnh COVID-19, nhưng xoài của chúng tôi được chăm sóc tốt, mẫu mã đẹp nên vẫn dễ dàng tiêu thụ trong nước và xuất khẩu 270 tấn sang Trung Quốc, giá bán từ 10 -15.000/kg, thu nhập trên 200 triệu/ha. Năm nay, nếu được từ 8 -10 nghìn đồng/kg thì vẫn có lãi, thấp nhất 5.000/kg cũng hơn hẳn nhiều loại cây khác như ngô, sắn.

Vùng trồng xoài xuất khẩu của HTX Nông nghiệp an toàn Chiềng Hặc (Yên Châu) được bố trí các thùng chứa vỏ lọ, vỏ thuốc bảo vệ thực vật.

Tin vui với người trồng xoài, Thường trực Tỉnh ủy vừa làm việc với Công ty cổ phần Thực phẩm Đồng giao về Dự án Trung tâm chế biến rau quả DOVECO tại xã Hát Lót, huyện Mai Sơn, đại diện Công ty cam kết sẽ tiêu thụ 25% tổng sản lượng xoài của Sơn La. Đến lúc thu hoạch, xoài được giá hay không còn phụ thuộc vào thị trường thời điểm đó.

Các cấp, các ngành của địa phương tiếp tục tăng cường các hoạt động quảng bá tiêu thụ, xuất khẩu các sản phẩm nông sản cho nông dân. Các hộ, các HTX cần tuân thủ quy trình sản xuất, tạo sản phẩm chất lượng, an toàn, nâng cao khả năng cạnh tranh và giá trị sản phẩm; tăng cường mối liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, có như vậy mùa xoài mới trọn vẹn niềm vui được mùa, được giá.

Phạm Đức - Huy Thành - Lê Hạnh