Xung quanh thông tin về tình trạng phá rừng lim ở Vườn Quốc gia Tam Đảo
Thời gian qua, trên một số phương tiện thông tin đại chúng đăng tải thông tin về tình trạng chặt phá cây lim trong Vườn Quốc gia Tam Đảo ở khu vực rừng lim Phù Mây, thôn Đồng Giếng, xã Đạo Trù (Tam Đảo). Để có thông tin khách quan, Báo Vĩnh Phúc đã làm việc với các địa phương, đơn vị liên quan làm rõ nội dung trên.
Cây lim bị phát hiện cưa cành, cắt ngọn, cắt 1/3 gốc, buộc dây thừng chuẩn bị kéo đổ ngày 14/12/2021 tại khu vực rừng lim Phù Mây. Ảnh: Thiệu Vũ
Theo thông tin từ UBND xã Đạo Trù, ngày 14/12/2021, địa phương nhận được tin báo của quần chúng nhân dân về việc tại khu vực rừng lim Phù Mây xảy ra 1 vụ người dân khai thác cây lim xanh trái phép.
Xã đã khẩn trương báo cáo lên UBND huyện và các đơn vị liên quan để phối hợp kiểm tra, điều tra, xác minh vụ việc. Tại hiện trường ghi nhận 5 cây lim xanh bị chặt hạ, tác động.
Có 4 cây bị chặt hạ trong khoảng thời gian từ 5-7 ngày trước đó, bị lấy hết phần gỗ; 1 cây đang bị cắt cành, ngọn, cắt 1/3 gốc; buộc dây thừng trên ngọn cây để chuẩn bị kéo đổ. Đây là vụ khai thác, phá hoại cây lim xanh mới nhất bị phát hiện tại khu vực rừng lim Phù Mây.
Trước đó, theo thông tin tìm hiểu và Báo cáo số 67, ngày 2/5/2018 của Vườn Quốc gia Tam Đảo đã xác định có tổng số 229 cây lim xanh tại khu vực rừng lim Phù Mây bị chết, nhưng chưa xác định nguyên nhân, trách nhiệm thuộc về tổ chức, cá nhân hay đơn vị, địa phương nào?
Trao đổi với phóng viên Báo Vĩnh Phúc, ông Nguyễn Đức Toàn, Phó Hạt trưởng Kiểm lâm Vườn Quốc gia Tam Đảo cho biết: “Khu vực xảy ra việc chặt hạ cây lim là khu vực đã được quy hoạch cho Vườn Quốc gia Tam Đảo từ khi thành lập, tuy nhiên, diện tích trên chưa được cấp giấy chứng nhận và bàn giao tại thực địa cho Vườn Quốc gia Tam Đảo.
Chính vì vậy, việc quản lý đất rừng và tài sản trên đất vẫn thuộc trách nhiệm của chính quyền địa phương, các cơ quan chuyên môn của huyện Tam Đảo và tỉnh Vĩnh Phúc.
Vườn quốc gia đã nhiều lần đề nghị tỉnh Vĩnh Phúc bàn giao tại thực địa, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để Vườn thực hiện trách nhiệm quản lý, nhưng đến nay vẫn chưa được thực hiện”.
Mặc dù vậy, theo Chủ tịch UBND xã Đạo Trù Lý Ngọc Một: “Diện tích đất rừng trên đã được quy hoạch cho Vườn Quốc gia Tam Đảo, Vườn đã thực hiện giao khoán bảo vệ rừng cho các hộ gia đình, thì Vườn phải có trách nhiệm quản lý, kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm.
Những vụ việc được phát hiện, địa phương đã thông tin cho Vườn Quốc gia Tam Đảo nhưng sự vào cuộc của Vườn là rất chậm chạm. Ngay như vụ việc chặt hạ 5 cây lim vừa rồi, khi địa phương phát hiện, vào ngăn chặn và báo cáo lên, họ còn cho rằng chính quyền địa phương không được vào rừng bắt vi phạm khi chưa được phép…”.
Theo tìm hiểu, dù chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chưa được bàn giao đất tại thực địa, nhưng từ năm 2018 trở về trước, Vườn Quốc gia Tam Đảo đã thực hiện giao khoán cho gia đình ông Nguyễn Văn Sô và 2 gia đình khác để bảo vệ rừng lim Phù Mây.
Chính tại diện tích đất rừng Vườn Quốc gia Tam Đảo giao khoán cho hộ gia đình ông Nguyễn Văn Sô, qua kiểm tra được xác định có hành vi san nền, xây dựng nhà trái phép; chặt hạ cây lim để trồng cây bạch đàn.
Và thời điểm Vườn Quốc gia Tam Đảo rà soát, báo cáo là tháng 5/2018 đã xác định có 229 cây lim xanh bị chết, đây cũng là thời gian Vườn Quốc gia Tam Đảo thực hiện giao khoán bảo vệ rừng cho các hộ gia đình.
Điều này đặt ra nhiều câu hỏi về trách nhiệm của đơn vị thực hiện giao khoán trong kiểm tra, xử lý, ngăn chặn hành vi phá hoại rừng của người được giao khoán khi mà hợp đồng giữa hai bên đã được xác lập.
Trong Kết luận nội dung tố cáo đối với Vườn Quốc gia Tam Đảo về hành vi “Bao che cho một số hộ dân làm nhà trên đất do Vườn quốc gia quản lý; cho chủ bảo vệ rừng chặt cây lim để trồng cây bạch đàn trên đất của Vườn quốc gia quản lý” được Tổng cục Lâm nghiệp, Bộ NN&PTNT ban hành ngày 25/3/2022 đã khẳng định:
“Để xảy ra những vi phạm nêu trên trong thời gian dài có trách nhiệm của Vườn Quốc gia Tam Đảo và chính quyền địa phương trong việc phối hợp quản lý, bảo vệ rừng (rừng lim Phù Mây) được quy hoạch cho Vườn”.
Yêu cầu Vườn Quốc gia Tam Đảo tiếp tục phối hợp với chính quyền địa phương, Hạt Kiểm lâm huyện Tam Đảo kiểm kê hiện trạng các khu vực rừng quy hoạch cho Vườn quốc gia nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; kiểm kê rừng lim Phù Mây, có đề xuất cụ thể đối với từng khu vực và đề xuất biện pháp khắc phục, trả lại hiện trạng ban đầu đối với các vị trí bị lấn chiếm, xây dựng trái phép.
Tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức pháp luật về quản lý bảo vệ rừng, bảo tồn thiên nhiên, môi trường rừng xây dựng và ký quy chế phối hợp quản lý, bảo vệ rừng đặc dụng giữa Vườn Quốc gia Tam Đảo với chính quyền địa phương nơi có diện tích rừng đã giao cho Vườn quản lý.
Tăng cường tuần tra, bảo vệ rừng, nhất là khu vực rừng lim Phù Mây nơi xảy ra nhiều vi phạm trong thời gian gần đây. Báo cáo Tổng cục Lâm nghiệp về việc khoán bảo vệ rừng đặc dụng của Vườn Quốc gia Tam Đảo từ 2014 đến nay đối với những diện tích chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất…
Được biết, sau khi nắm bắt thông tin, UBND tỉnh đã khẩn trương chỉ đạo các lực lượng chức năng và UBND Tam Đảo vào cuộc phối hợp với Vườn Quốc gia Tam Đảo kiểm tra, xác minh sự việc.
Người dân rất mong muốn các cơ quan chức năng sớm làm rõ trách nhiệm của các bên liên quan; có biện pháp xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân để xảy ra sai phạm và phương án bảo vệ, không để rừng tiếp tục bị xâm hại, tàn phá.
