Bầu cử Mỹ 2024: Trận đấu 'cuối cùng' tại tiểu bang quyết định

Bà Kamala Harris và ông Donald Trump đang dồn toàn bộ sức mạnh vào bang Pennsylvania, nơi được xem như “mảnh đất vàng” của cuộc bầu cử. Họ đổ tiền của, thời gian và công sức vào đây nhiều hơn bất kỳ bang nào khác, khởi đầu cho một cuộc đọ sức khốc liệt bằng những màn quảng cáo dồn dập.

Khi Phó Tổng thống Kamala Harris công bố chương trình kinh tế của mình, bà đã chọn Pittsburgh, trái tim công nghiệp của bang. Khi bà giới thiệu người đồng hành tranh cử, điểm đến lại là Philadelphia, nơi mang đậm dấu ấn lịch sử. Và khi cần chọn địa điểm cho buổi vận động đầu tiên của cựu Tổng thống Barack Obama vào mùa thu này, bà tiếp tục quay lại Pittsburgh, như thể khẳng định rằng “nước chảy về nguồn”, rằng đây là nơi quyết định vận mệnh của bà.

Ở phía đối lập, cựu Tổng thống Donald Trump đã “đặt cược” phần lớn ngân sách quảng cáo của mình vào Pennsylvania và đã tổ chức nhiều cuộc vận động tại đây hơn bất cứ nơi nào khác kể từ khi bà Harris tham gia cuộc đua. Chỉ trong một tuần, ông Trump đã có hai cuộc vận động vào thứ Tư và ba cuộc nữa chỉ trong vài ngày ngắn ngủi. Đó chính là dấu hiệu của sự quyết tâm “được ăn cả ngã về không” của ông.

Bà Kamala Harris và ông Donald Trump đang dồn lực vào Pennsylvania. Ảnh: TNYT

Pennsylvania - đấu trường trao "chìa khóa vàng"

Dù cuộc bầu cử 2024 có đến bảy bang chiến địa quan trọng, tất cả đều có thể định đoạt kết quả, nhưng Pennsylvania lại đứng riêng một mình với vai trò tiên phong, là điểm sáng mà các chiến lược gia của cả bà Harris và ông Trump đều khoanh tròn, coi như “chìa khóa vàng” có thể mở cánh cửa vào Nhà Trắng.

Hai ứng viên đang “đổ hết vốn liếng” vào bang này, nơi mà họ và đồng minh dự kiến sẽ chi đến 350 triệu USD cho quảng cáo truyền hình, nhiều hơn 142 triệu USD so với bang cạnh tranh gần nhất, thậm chí còn vượt quá tổng chi phí của Michigan và Wisconsin gộp lại. Pennsylvania chính là mục tiêu quan trọng nhất của họ trong trận chiến này.

Lý do Pennsylvania trở nên quan trọng nằm ở ba yếu tố then chốt. Thứ nhất là quy mô của bang: Với 19 phiếu đại cử tri, Pennsylvania giống như “miếng mồi béo bở” nhất trong các bang chiến trường. Thứ hai là kết quả thăm dò: Bang này luôn duy trì thế cân bằng trong nhiều tháng qua, không nghiêng về phía nào. Thứ ba là tính quyết định trong cuộc bầu cử: Cả ông Trump và bà Harris, đặc biệt là bà Harris đều khó có khả năng đạt được con số 270 phiếu đại cử tri nếu thiếu Pennsylvania.

Trong một cuộc vận động gần đây, ông Trump không ngần ngại tuyên bố: "Nếu chúng ta thắng Pennsylvania, chúng ta sẽ thắng tất cả." Câu nói ấy như một lời khẳng định chắc nịch rằng Pennsylvania không chỉ là nơi để giành chiến thắng, mà còn là “lá bùa hộ mệnh” cho cả cuộc bầu cử.

Một phiên bản thu nhỏ của nước Mỹ

Pennsylvania luôn là điểm nóng đầy phức tạp trong mắt cả hai đảng bởi sự pha trộn độc đáo giữa các yếu tố nhân khẩu và địa lý, giống như một "phiên bản thu nhỏ" của nước Mỹ.

Bang này có những trung tâm đô thị lớn như Philadelphia, nơi tập trung đông đảo cử tri da màu, nguồn sức mạnh quyết định của đảng Dân chủ. Ở những vùng ngoại ô phát triển nhanh chóng, nơi cư dân chủ yếu là người da trắng có học thức cao, đảng Cộng hòa lại đang dần mất điểm dưới thời ông Donald Trump. Nhưng những thị trấn công nghiệp đang lao đao là mảnh đất màu mỡ cho ông Trump, trong khi các thành phố nhỏ đón nhận làn sóng người nhập cư gốc Latinh lại là nơi bà Kamala Harris nỗ lực mở rộng tầm ảnh hưởng. Đồng thời, cộng đồng nông thôn đông đảo nhưng đang dần thu hẹp, đặc biệt là các cử tri da trắng không có bằng cấp, vốn là “vốn liếng” quan trọng của ông Trump, vẫn chiếm khoảng một nửa tổng số phiếu bầu.

"Pennsylvania gần như là nước Mỹ thu nhỏ", Phó Thống đốc Austin Davis của Pennsylvania nói.

Cuộc chiến giành quyền lực ở bang này diễn ra khốc liệt với hệ quả ảnh hưởng đến cả quốc gia. Bà Kamala Harris đang triển khai quảng cáo trực tuyến nhằm vào các cử tri gốc Latinh tại miền đông Pennsylvania và phát các thông điệp trên 130 đài phát thanh vùng nông thôn, nơi những người Cộng hòa từng bỏ phiếu cho ông Trump đang chuyển sang ủng hộ bà. Nhóm vận động của bà Harris cho biết họ đã gõ cửa 100.000 nhà chỉ trong một ngày thứ Bảy, cột mốc ấn tượng trong chiến dịch của bà.

Về phía ông Donald Trump, ông không ngừng tăng cường sự hiện diện khi cử người đồng hành tranh cử, Thượng nghị sĩ JD Vance của Ohio, ghé thăm Pennsylvania nhiều hơn bất kỳ bang nào khác. Pennsylvania cũng là nơi ông Trump tổ chức cuộc gặp độc quyền với Sean Hannity trên Fox News.

Thứ Tư vừa qua, ông Trump đã trở lại bang này với hai cuộc vận động ở Scranton và Reading, đánh dấu lần thứ tám và thứ chín ông tổ chức vận động tại đây kể từ khi bà Kamala Harris chính thức tham gia cuộc đua. Đặc biệt, tại Reading – một thành phố với đa số cư dân là người gốc Latinh, chiến dịch của ông Trump còn tổ chức dịch vụ cắt tóc miễn phí vào các ngày Chủ Nhật trong “Tháng Di sản” người Latinh.

Trong khi cựu Đệ nhất phu nhân Melania Trump vẫn chưa xuất hiện tại bất kỳ chiến dịch nào, chồng của bà Kamala Harris, ông Doug Emhoff đã hòa mình vào đám đông khi thưởng thức bia cùng người hâm mộ trong trận đấu bóng bầu dục tại một vùng ngoại ô Philadelphia, tham gia buổi hòa nhạc vận động cử tri cùng ca sĩ Jason Isbell ở Pittsburgh.

Cả hai chiến dịch đều cố gắng giữ cho các nhà hoạt động và quan chức quan trọng của Pennsylvania hài lòng. Tại các đại hội của đảng Cộng hòa và Dân chủ, chỉ có đại biểu từ bang nhà của ứng viên mới có được vị trí chỗ ngồi tốt hơn Pennsylvania.

"Pennsylvania là trung tâm của vũ trụ", Cliff Maloney - người dẫn đầu nỗ lực nhằm thúc đẩy cử tri Cộng hòa bỏ phiếu qua thư, khẳng định.

Phó Thống đốc Austin Davis chia sẻ rằng lần gần nhất gặp bà Harris, ông đã đùa rằng bà nên thuê một căn hộ tại Pennsylvania. Bà Harris chỉ cười, nhưng thực tế là trong tháng 9, bà đã có mặt tại bang này gần như mỗi ba ngày một lần, điều hiếm thấy ở bất kỳ bang nào trong cuộc bầu cử.

Thống đốc Josh Shapiro, dù không được chọn làm phó tướng của Harris nhưng đã liên tục xuất hiện bên cạnh bà, từ các buổi vận động ở Wilkes-Barre, chuyến xe bus tại Philadelphia đến các sự kiện với nhà văn Shonda Rhimes ở ngoại ô Philadelphia.

Chiến dịch của bà Kamala Harris hiện có hơn 400 nhân viên trải khắp 50 văn phòng trên toàn bang. Chiến dịch của ông Trump không tiết lộ số lượng nhân viên tại Pennsylvania, nhưng họ cho biết có hơn hai chục văn phòng tại đây.

Sự tự tin đến từ hai phía chiến tuyến

Cuộc đua chính trị tầm cỡ quốc gia đôi khi lại mang sắc thái gần gũi một cách bất ngờ, giống như một cơn gió lạ thổi qua vùng quê yên bình.

Bà Kamala Harris đã ghé qua cửa hàng Penzeys ở Pittsburgh, lựa chọn những gia vị để chuẩn bị cho chiến dịch của mình, rồi dừng chân tại một hiệu sách địa phương ở Johnstown và không quên mua một gói Doritos tại trạm xăng Sheetz ở Moon Township. Còn ông Donald Trump cũng không kém phần màu sắc khi dừng chân tại chợ Sprankle's ở Kittanning, nơi ông mua bắp rang và còn hào phóng tặng 100 đô la cho một vị khách. Ông cũng đã thưởng thức món cheesesteak nổi tiếng ở Tony and Nick's tại Philadelphia.

Vậy Pennsylvania, viên ngọc quý của cuộc đua này đang phân cực đến mức nào? Bang này đang là nơi duy nhất trong cả nước mà đảng Dân chủ kiểm soát một viện của Quốc hội bang, trong khi đảng Cộng hòa nắm viện còn lại, với khoảng cách chỉ vỏn vẹn một ghế. Pennsylvania cũng là nơi diễn ra cuộc đua Thượng viện tốn kém nhất và có hai ghế Hạ viện cạnh tranh kịch liệt, có thể ảnh hưởng đến cục diện Quốc hội.

Đảng Dân chủ tỏ ra lạc quan vì đã giành chiến thắng trong nhiều cuộc đua quan trọng cho vị trí Thống đốc và Thượng viện trong những năm gần đây, bao gồm cả năm 2022. Nhưng trong thế trận này, đảng Cộng hòa cũng không kém phần tự tin khi số lượng cử tri đăng ký đang chuyển dịch mạnh mẽ về phía họ.

Ngày ông Trump chiến thắng tại Pennsylvania vào năm 2016, đảng Dân chủ có khoảng 916.000 cử tri nhiều hơn đảng Cộng hòa. Nhưng đến thứ Hai vừa qua, con số đó đã giảm xuống chỉ còn 325.485.

Đầu năm nay, quận Bucks - một trong những quận ngoại ô nóng bỏng xung quanh Philadelphia, đã chuyển mình về phía đảng Cộng hòa theo số lượng cử tri đăng ký. Tháng 9 vừa qua, quận Luzerne gần Scranton cũng đã chuyển sang “màu đỏ”. Ông Trump đã giành chiến thắng tại quận này vào năm 2016 với cách biệt 19 điểm phần trăm, chỉ bốn năm sau khi Obama chiến thắng sít sao.

Một yếu tố bất ngờ nữa là tác động từ vụ ám sát ông Trump ở quận Butler. Một số người ủng hộ tại địa phương đã dự đoán rằng sự kiện này sẽ khơi dậy tinh thần ủng hộ mạnh mẽ. Ông Trump đã tổ chức một cuộc vận động lớn tại đây với sự xuất hiện của Elon Musk, người giàu nhất thế giới.

Abraham Reynolds, 23 tuổi, điều hành một doanh nghiệp vệ sinh ở North East, Pennsylvania đã có mặt tại cuộc vận động khi ông Trump bị ám sát. “Sự kiện đó thực sự khích lệ tôi hành động”, Reynolds chia sẻ. Anh đã trở thành tình nguyện viên cho chiến dịch và hiện là một người dẫn đầu trong nhóm ủng hộ ông Trump.

Liệu ai sẽ là người “giật được cờ”

Cuộc đua chính trị ở Pennsylvania đang diễn ra như một ván cờ vây, nơi mà cả hai ứng cử viên không bỏ sót một quân cờ nào trong chiến lược chinh phục lòng cử tri.

Trong cuộc tranh luận, bà Kamala Harris đã chỉ trích ông Donald Trump vì mong muốn rút khỏi cuộc chiến ở Ukraine: “Tại sao ông không nói với 800.000 người Mỹ gốc Ba Lan ở Pennsylvania rằng ông sẽ từ bỏ nhanh chóng?” Ông Trump cũng không chịu kém, lên kế hoạch thăm một nhà thờ Ba Lan ở Bucks County, nhưng chuyến đi phải hủy vì lý do an ninh.

Cả hai ứng cử viên đều sử dụng chính sách như vũ khí lợi hại. Ông Trump tận dụng sự phản đối của bà Harris đối với khai thác khí đá phiến để đánh vào tâm lý cử tri ở tây Pennsylvania, nơi có nguồn tài nguyên khổng lồ. Kenneth Broadbent, quản lý công đoàn Steamfitters, cho biết công đoàn ủng hộ bà Harris, nhưng các thành viên vẫn đòi hỏi nhiều hơn về chính sách việc làm. “Cô ấy cần đưa ra một chính sách năng lượng rõ ràng”, ông nhấn mạnh.

Ông Trump đã hứa khôi phục khấu trừ thuế cho những hộ gia đình ở ngoại ô, nhưng điều này chỉ có lợi cho người có thu nhập cao. Pennsylvania hiện đang dẫn đầu cả nước với hơn 50 triệu đô la chi cho quảng cáo trên Google trong năm nay, với ông Trump chi ra hơn 80.000 đô la cho một video chỉ trích bà Harris tại Philadelphia.

Không chịu thua, chiến dịch của bà Harris cũng triển khai các quảng cáo tại những thành phố có đông người gốc Tây Ban Nha, sử dụng giọng nói Caribbean để thu hút cộng đồng người Puerto Rico và Dominican. “Đây là cuộc chơi về biên độ”, Dan Kanninen, giám đốc chiến dịch của bà Harris tại các bang chiến trường nhận định.

Trung Thắng