ĐBQH NGUYỄN THÀNH TRUNG: CẦN NGHIÊN CỨU TRÌNH QUỐC HỘI SỬA ĐỔI LUẬT THUẾ TIÊU THỤ ĐẶC BIỆT

Toàn cảnh phiên thảo luận Quốc hội ngày 08/11/2021

Nghiên cứu các biện pháp đổi mới cách thức thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp

Phát biểu tại phiên thảo luận Quốc hội, đại biểu Nguyễn Thành Trung cơ bản thống nhất với nhiều nội dung trong báo cáo của Chính phủ, báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế, Ủy ban Tài chính – Ngân sách và Ủy ban Xã hội về tình hình kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước năm 2021.

Nền kinh tế nước ta tiếp tục chịu nhiều tác động tiêu cực do đại dịch Covid-19, dự kiến có 4/12 chỉ tiêu chủ yếu chưa đạt mục tiêu đề ra, ảnh hưởng lớn đến việc thực hiện dự toán ngân sách Nhà nước. Mặc dù ước thực hiện dự toán thu tăng 1,7%, song ngân sách trunng ương hụt thu khá lớn, đặc biệt thu thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp chỉ bằng 2,5% so với kế hoạch, đã ảnh rất lớn đến việc triển khai các nhiệm vụ của ngân sách trung ương.

Trong trường hợp dịch bệnh kéo dài và phải tiêm nhắc lại vắc-xin trong năm 2022, cùng với yêu cầu nâng cao năng lực hệ thống y tế cơ sở, y tế dự phòng, bảo đảm sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống dịch phát sinh thì nhu cầu chi của ngân sách nhà nước là rất lớn. Trong điều kiện ngân sách Nhà nước có hạn, ngoài nhiệm vụ phòng chống dịch còn dành nguồn lực để phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Do đó, đại biểu đề nghị:

Thứ nhất, trong xây dựng dự toán ngân sách Nhà nước năm 2022 cần căn cơ hơn nữa, đảm bảo thu đúng, thu đủ, tránh để thất thoát nguồn thu.

Thứ hai, nghiên cứu các biện pháp đổi mới cách thức thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp, nhất là các biện pháp liên quan đến xác định giá trị quyền sử dụng đất, tài sản cố định, thương hiệu, giá trị truyền thống của doanh nghiệp cổ phần hóa để đảm bảo hoàn thành mục tiêu đề ra.

Thứ ba, tiếp tục đẩy mạnh cắt giảm các khoản chi chưa thực sự cần thiết để dành nguồn lực cho lĩnh vực y tế và công tác phòng chống dịch bệnh.

Thứ tư, xây dựng chính sách tài khóa hỗ trợ có mục tiêu và duy trì chính sách tiền tệ phù hợp, tạo lực đẩy tổng hợp đủ lớn giúp cho các doanh nghiệp, người dân duy trì và phát triển hoạt động kinh doanh; đồng thời giám sát chặt chẽ rủi ro ổn định tài chính trong bối cảnh dịch bệnh vẫn còn tiếp diễn.

Đề nghị sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá và đồ uống có cồn để tăng thu ngân sách

Để có thêm nguồn thu cho ngân sách nhà nước, đại biểu Nguyễn Thành Trung đề nghị Chính phủ chỉ đạo khẩn trương nghiên cứu trình Quốc hội sửa đổi Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt theo tinh thần Nghị quyết số 23/2021/QH15 của Quốc hội, trong đó đề nghị tăng mạnh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng thuốc lá và đồ uống có cồn.

Đại biểu Nguyễn Thành Trung - Đoàn ĐBQH tỉnh Yên Bái, phát biểu tại phiên thảo luận

Theo đại biểu, tiêu dùng thuốc lá ở Việt Nam gây ra những gánh nặng về bệnh tật, tử vong và kinh tế ở cả cấp hộ gia đình và quốc gia. Theo số liệu của Tổ chức y tế thế giới, có khoảng trên 15 triệu người Việt Nam hút thuốc, với số lượng tiêu thụ hàng năm khoảng hơn 4 tỷ bao thuốc lá. Mỗi năm xã hội phải bỏ ra khoảng 31 nghìn tỷ đồng để mua và khoảng 24 nghìn tỷ đồng dành cho các chi phí y tế liên quan đến thuốc lá.

Nguyên nhân chính là do mức giá và thuế thuốc lá của Việt Nam ở mức thấp so với các nước trong khu vực và trên thế giới. Năm 2019, giá trung bình một bao thuốc nhãn hiệu phổ biến nhất ở Việt Nam khoảng 20 nghìn đồng/một bao, thấp hơn nhiều so với trung bình của các quốc gia và ở trong số các quốc gia có giá thuốc lá thấp nhất trên thế giới. Mặt khác, thu nhập của người dân tăng nhanh hơn nhiều so với giá sản phẩm thuốc lá.

Để đạt được hiệu quả giảm tiêu dùng thuốc lá và tăng thu ngân sách, đại biểu kiến nghị cần thay đổi chính sách thuế thuốc lá theo hướng: bổ sung thuế tuyệt đối, cùng với thuế tương đối đang áp dụng để chuyển sang hệ thống thuế hỗn hợp với mức đủ lớn. Cụ thể, nếu áp mức thuế tuyệt đối 5.000 đồng một bao bên cạnh thuế suất tỷ lệ là 75% sẽ giúp giảm đáng kể số lượng người hút thuốc, đồng thời thu ngân sách nhà nước tăng khoảng 14 nghìn tỷ đồng/năm.

Như vậy, sẽ đạt cả 2 mục tiêu là tăng thu cho ngân sách nhà nước và giảm số lượng người hút thuốc, đồng thời sẽ giảm chi cho những bệnh tật do thuốc lá gây ra.

Các đại biểu Quốc hội tham dự phiên họp toàn thể Quốc hội

Đối với đồ uống có cồn, hiện nay tiêu dùng rượu bia ở Việt Nam vẫn tiếp tục gia tăng, đặc biệt ở giới trẻ, gây ảnh hưởng lớn đối với y tế, kinh tế và gia tăng các vấn đề xã hội. Giá rượu bia của Việt Nam hiện rất rẻ và sức mua tăng mạnh do thu nhập tăng nhanh trong khi giá rượu bia tăng rất chậm.

Tăng thuế để tăng giá các mặt hàng rượu bia đã được chứng minh có tác động mạnh đến giảm nhu cầu sử dụng, đặc biệt là người tiêu dùng có thu nhập thấp và thanh thiếu niên, sẽ giảm sử dụng nhiều hơn khi thuế và giá rượu bia tăng.

Theo tính toán của các tổ chức khoa học, tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với bia và rượu trên 20 độ từ mức 65% hiện nay lên mức 85% thì lượng tiêu thụ sẽ giảm khoảng 150 triệu lít bia và khoảng 3 triệu lít rượu, đồng thời thu ngân sách nhà nước tăng thêm khoảng 10 nghìn tỷ đồng.

Do vậy, để đạt được “mục tiêu kép” vừa nâng cao sức khỏe nhân dân, đặc biệt là giới trẻ, tương lai của đất nước, vừa tăng thu cho ngân sách nhà nước, đại biểu đề nghị cần nghiên cứu sớm tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với rượu bia, thuốc lá. Nguồn lực này sẽ được ưu tiên cho các nhiệm vụ cấp bách, trọng tâm khác trong giai đoạn tiếp theo./.

Thanh Nga