Đề xuất thưởng tiền cao cho các dự án giao thông vượt tiến độ

Bộ KH&ĐT vừa trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định chế độ thưởng hợp đồng đối với gói thầu xây lắp thuộc các dự án giao thông trong chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH). Trong đó, bộ này đề xuất mức thưởng đủ lớn để tạo sức hấp dẫn cho các nhà thầu áp dụng giải pháp thi công vượt tiến độ.

Nghị định quy định chế độ thưởng hợp đồng đối với gói thầu xây lắp thuộc các dự án giao thông trong chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Ảnh: VIẾT LONG

Thí điểm trước với các dự án giao thông

Theo Bộ KH&ĐT, thời gian qua việc tổ chức thực hiện các dự án giao thông, đặc biệt là dự án quy mô lớn còn chậm, chưa đáp ứng được yêu cầu đề ra, dẫn đến việc phải điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư, gây lãng phí nguồn lực; công trình hoàn thành không đồng bộ, giảm hiệu quả sử dụng vốn đầu tư. Việc chậm hoàn thành các công trình, dự án giao thông do nhiều nguyên nhân, trong đó có việc nhà thầu thi công chưa chủ động, sáng tạo, khắc phục khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ thực hiện góp phần rút ngắn tiến độ thi công các dự án.

Để đảm bảo đạt được mục tiêu đề ra, bên cạnh việc ưu tiên nguồn lực để đầu tư các dự án, Bộ KH&ĐT cho rằng cần có cơ chế, chính sách khuyến khích nhà thầu thi công đẩy nhanh tiến độ thực hiện, các gói thầu xây lắp thuộc các dự án giao thông.

Qua nghiên cứu, Bộ KH&ĐT thấy rằng để khuyến khích nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thực hiện các gói thầu thì việc xây dựng quy định về thưởng hợp đồng là cần thiết. Số tiền thưởng phải đủ lớn và hấp dẫn để khuyến khích sự quan tâm của nhà thầu, nhằm bù đắp được một phần chi phí do thực hiện các biện pháp, giải pháp đẩy nhanh tiến độ thi công. Theo đó, bộ này đề xuất số tiền thưởng nên trong phạm vi 5% giá trị hợp đồng.

Tuy nhiên, Bộ KH&ĐT cho rằng việc thưởng tiền cho nhà thầu này trước mắt chỉ áp dụng cho các dự án giao thông trong chương trình phục hồi và phát triển KT-XH. Vì nếu được thông qua thì đây là lần đầu ban hành chính sách nên cần thời gian để đánh giá tổng thể và sửa đổi hoàn thiện.

Song song đó, các dự án trong chương trình phục hồi và phát triển KT-XH có cơ chế chỉ định thầu và đi kèm với đó là tiết kiệm tối thiểu 5% dự toán nên số tiền dư sau khi đấu thầu là rõ ràng, đủ lớn để xét thưởng. Trong khi số tiền dư ở các dự án sau đấu thầu khác thường thấp, số tiền thưởng nếu có không đáng kể nên việc áp dụng quy định thưởng hợp đồng là không khả thi.

“Vì vậy, việc áp dụng cho các dự án đầu tư xây dựng khác (bao gồm các ngành, lĩnh vực khác) sẽ được Bộ Xây dựng tổng hợp, báo cáo Chính phủ xem xét, ban hành quy định chung để áp dụng đồng bộ, rộng rãi…” - Bộ KH&ĐT cho hay.

Bộ GTVT đang chờ để thực hiện

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Danh Huy cho rằng đây là quy định cần thiết làm động lực để các nhà thầu triển khai các giải pháp thi công đột phá nhằm đẩy nhanh tiến độ của các dự án. “Hiện chúng tôi đang chờ nghị định được ban hành để có hành lang pháp lý thực hiện cơ chế thưởng cho các nhà thầu” - ông Huy cho hay.

Chỉ áp dụng đối với các gói thầu xây lắp

Về loại hợp đồng được áp dụng, Bộ KH&ĐT cho rằng thông thường dự án xây dựng công trình giao thông có ba loại gói thầu chính, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ thực hiện dự án gồm: Gói thầu xây lắp; gói thầu tư vấn giám sát; gói thầu thuộc các dự án bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư.

Tuy nhiên, các gói thầu tư vấn giám sát có thời gian thực hiện phụ thuộc vào thời gian thực hiện gói thầu xây lắp nên việc đánh giá tiến độ thực hiện để xác định tiền thưởng rất khó bảo đảm chính xác. Gói thầu giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư thường phức tạp, kéo dài và liên quan tới trách nhiệm của cơ quan nhà nước, người dân nên khó xác định mức thưởng cho từng đối tượng một cách hợp lý.

Vì vậy, để thuận lợi trong việc tính toán, xác định số tiền thưởng, Bộ KH&ĐT kiến nghị chỉ áp dụng đối với các gói thầu xây lắp.

Góp ý cho các đề xuất trên, Bộ Tư pháp - cơ quan thẩm tra nghị định cho rằng việc dự thảo nghị định quy định: “Chủ đầu tư báo cáo người quyết định đầu tư xem xét, quyết định việc áp dụng quy định về thưởng hợp đồng” là chưa đảm bảo minh bạch, công khai, về các tiêu chí để xét, quyết định có thể dẫn đến nhiều cách áp dụng thưởng hợp đồng không thống nhất. Vì vậy, Bộ Tư pháp đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu, chỉnh lý đảm bảo sự phù hợp và tính minh bạch, tránh cơ chế xin - cho đối với các trường hợp thưởng hợp đồng.

Về vấn đề này, Bộ KH&ĐT cho biết đã tiếp thu và chỉnh lý theo hướng chủ đầu tư và nhà thầu sẽ ký kết bổ sung phụ lục hợp đồng về nội dung thưởng hợp đồng theo quy định tại dự thảo nghị định này.•

VIẾT LONG