Du lịch Nhà Bè cần gì để khẳng định thương hiệu?

Mới đây, tôi được đi khảo sát thực tế du lịch đường thủy huyện Nhà Bè cùng lãnh đạo huyện và một số công ty du lịch. Hơn nửa năm trước, ngày 27/12, huyện Nhà Bè đã tổ chức ra mắt sản phẩm du lịch đặc trưng “Nhà Bè ngày mới” tham quan miếu Ngũ Hành (chùa Bà Châu Đốc 2), ngắm cảng Tân Cảng Hiệp Phước, trải nghiệm vẽ trang trí tại Life is Beautiful - Art school, ăn trưa nhà hàng Khải Phương.

Đoàn khảo sát trước miếu Ngũ Hành

Lần này, chúng tôi đi thuyền. Đón khách tại bến phà Phước Khánh, ăn sáng hủ tíu Phú Xuân, tham quan miếu Ngũ Hành, ngược sông Soài Rạp qua Tân Cảng - Hiệp Phước, ghé ăn trưa quán quê Hiệp Phước. Chạy xe gắn máy theo đường Giáng Hương, ghé cơ sở nuôi đông trùng hạ thảo, thưởng thức các sản phẩm trà, cà phê, rượu Đông trùng. Tour lạ, đi thuyền nên giá thành hơi cao so với đường bộ.

Giữa thập niên 1980, khi còn là cán bộ Thành đoàn, tôi từng đạp xe rong ruổi khắp Nhà Bè. Chuyến nào cũng mất mấy ngày. Anh Phạm Đức Hải, chuyên trách Đoàn đội phòng Giáo dục huyện, dẫn tôi về nhà, dặn đi dặn lại “Anh tắm rửa cho kỹ, vào trỏng, không có nước ngọt tắm đâu!”. Do gần cửa sông, tiếp giáp biển, nguồn nước ngọt sinh hoạt và sản xuất Nhà Bè trước đây rất hiếm. Phải trữ nước mưa hoặc mua nước từ các vùng phụ cận. Giờ, cả huyện có nước máy, xài thoải mái.

Hồi đó, chúng tôi phải gửi xe đạp ở nhà dân ngoài lộ chính. Cả nhóm cởi dép, xắn quần, lội đường sình. Đoạn đi qua cầu khỉ không tay vịn, có người rớt xuống mương, áo quần lấm lem bùn đất. Trường học vùng sâu không có bãi xe, chỉ có bãi ghe, chẳng cần ai giữ.

Hiệp Phước ngày xưa, toàn đồng bưng, đạp xe 2 giờ chưa tới, dù chỉ 20km. Thứ gì cũng thiếu, trừ tình nghĩa thầy trò, tình cảm bà con dành cho các thầy cô Sài Gòn về vùng sâu. Những bữa cơm đạm bạc đầy ắp tiếng cười và nghĩa tình hào sảng. Nhà Bè nay, chẳng kém Sài Gòn, gì cũng có. Chất quê có phần phôi pha nhưng “hương đồng gió nội” vẫn hào phóng.

Đường Giáng Hương

Nhà Bè nằm án ngữ đường thủy huyết mạch, độc đạo từ Biển Đông, qua rừng Sác, vào Sài Gòn. Ở phía Tây, kênh Cây Khô, đường thủy chủ lực từ Sài Gòn đi Tây Nam Bộ. Với mật độ sông ngòi, kênh rạch chằng chịt, có cảng nước sâu, Nhà Bè giữ vị trí chiến lược quan trọng về quân sự lẫn kinh tế, vùng đệm phiên dậu vòng trong của TP.HCM.

Di dân và thương hồ xưa đều xuôi thuyền vào sông Soài Rạp, gặp dòng nước ngược, phải tạm dừng nghỉ. Lòng thuyền chật, sinh hoạt khó khăn nên có người nảy ra ý đốn tre, kết bè neo trên sông, làm nơi nấu nướng, ăn uống, sinh hoạt.

Sách Gia Định Thành Thông Chí (Trịnh Hòa Đức 1765 - 1825) chép “Thuở ấy, dân cư thưa thớt, ghe đò hẹp nhỏ, hành khách thổi cơm, đun trà rất khổ, vì vậy có người phú hộ ở tổng Tân Chánh là Võ Thủ Hoằng kết tre làm bè, trên che lợp phòng ốc, sắm đủ bếp núc, gạo, củi, và đồ ăn để dưới bè cho hành khách tùy ý dùng mà không phải trả tiền. Sau đó, khách buôn cũng kết bè nổi, bán đồ ăn, nhiều đến 20 - 30 chiếc, nhóm thành chợ trên sông, nên mới gọi xứ ấy là Nhà Bè”

Võ Thủ Hoằng, còn gọi Thủ Huồng, không rõ năm sinh và mất, sống vào giữa thế kỷ XVIII, ở vùng Biên Hòa nay với nhiều giai thoại kỳ thú. Tên của ông được đặt cho chùa và cầu ở cù lao Phố. Dân gian vẫn truyền khẩu, nhắc nhau “Ai ơi có đến Nhà Bè. Nhớ ơn nước ngọt, bè tre Thủ Huồng”.

Một góc chợ ven đường

Nhắc chuyện xưa, ngẫm chuyện nay. Du lịch, muốn thu hút khách phải có bản sắc và sự khác biệt. Đặc trưng Nhà Bè là sông rạch nước lợ với lịch sử, địa lý, văn hóa, phong tục và ẩm thực rất riêng.

Du lịch Nhà Bè là du lịch sông nước thương hồ. Vì vậy, phải tìm cách phục dựng lại không gian chợ nổi và nhà bếp tự phục vụ xưa để du khách trải nghiêm, đắm mình trong những câu chuyện kỳ thú thời khẩn hoang của Thủ Hoằng. Xây dựng lưu trú trên sông với Retreat River, Riverside thân thiện môi trường; Riverstay sáng tạo, cùng các dịch vụ tương xứng. Cần chuẩn hóa các điểm đến, ưu tiên nhà vệ sinh, các bến tàu, môi trường, tổ chức đội ngũ thuyết minh tại chỗ.

Ẩm thực Nhà Bè nhiều món ngon, hương vị lạ. Có lẽ nhờ đặc điểm thổ nhưỡng nước lợ, không quá gần biển nên động thực vật rất riêng. Bần Nhà Bè, ăn là biết. Bần ổi chấm mắm còng, muối chua đều lạ miệng. Món cá kèo đỏ kho tộ với nước dừa nước, chỉ Nhà Bè mới có. Cá ngát Cây Khô ăn đứt cá lăng nước ngọt. Rạm chiên giòn hay xào me đều bá cháy.

Cua cái so hai da Hiệp Phước

Cua cái so hai da Hiệp Phước, loại cua đồng trinh, mới lớn, mỗi ký 6 con, bề ngoài “nhỏ mà có võ”, dùng thử là ghiền. Dân sành ăn còn bảo loài cua này ngon nhất Việt Nam. Cá đối và tôm sú nướng than đước, bạch tuộc nhúng dấm bần, gỏi bông bần, lịch um, lìm kìm chiên giòn, ốc mỡ nướng tỏi, vịt nướng chao, canh vợ chồng, cơm hàng xóm… Món nào cũng ngon điếc mũi, ăn cả tuần mới đã.

Cá kèo đỏ Nhà Bè

Ẩm thực Nhà Bè, món ngon ở trong dân, ở những quán quê dân dã bốn bề lộng gió. Từ đó, ta có thể mở các lớp dạy nấu ăn, mời khách trải nghiệm hái bần, dừa nước, đánh bắt thủy sản, câu cá đối (không cần lưỡi câu), thu hoạch vuông tôm, vèo cá... cùng chế biến và thưởng thức.

Bên cạnh đó, ngành du lịch nên cách tân loại hình ca cổ, mời khách dự thôi nôi, đám hỏi, đám cưới, đám giỗ vùng quê. Hai bên đường nông thôn mới nên trồng thêm hoa, tổ chức cuộc thi “Đường đẹp nhất”, “Nhà vườn, điểm check in ấn tượng nhất”… Xây dựng chợ thủy sản, chợ đêm, trung tâm ẩm thực thủy sản tại bến phà Phước Khánh. Tổ chức các dịch vụ chèo thuyền sub, kayak, ba lá khám phá kênh rạch Nhà Bè, tham gia trồng cây, giữ rừng nước lợ. Nối kết với Quận 7, Cần Giờ và Nhơn Trạch (Đồng Nai), Cần Giuộc (Long An)...

Nếu biết cách làm, du lịch Nhà Bè có rất nhiều thứ khẳng định thương hiệu.

Phải bắt đầu từ việc thay đổi cách nghĩ, cách tiếp cận để có cách làm hiệu quả. Cần có lộ trình, có người chịu trách nhiệm, chịu làm. Tất cả đồng lòng thì không gì là không thể.

Nguyễn Văn Mỹ - Chủ tịch Lửa Việt Tours