Lãng phí trong quản lý, sử dụng đất đai còn xảy ra ở nhiều nơi
Khiếu kiện về đất đai vẫn chiếm tỷ lệ lớn. Vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai còn xảy ra ở nhiều nơi. Qua công tác thanh tra, kiểm tra đã phát hiện và xử lý nhiều vụ việc vi phạm, gây lãng phí đất đai.
Chiều 23/5, tại Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày Báo cáo về công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2021.
Tiết kiệm kinh phí, vốn nhà nước hơn 72.000 tỷ đồng
Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nhấn mạnh, công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí được đẩy mạnh và phát huy trên nhiều lĩnh vực, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác và sử dụng các nguồn lực cho đầu tư, phát triển.
Mặc dù có rất nhiều khó khăn, thách thức, kinh tế nước ta vẫn tăng trưởng dương 2,58%; kinh tế vĩ mô ổn định, 7/12 chỉ tiêu KTXH chủ yếu đạt và vượt kế hoạch; các cân đối lớn của nền kinh tế, nhất là cân đối thu, chi ngân sách nhà nước (NSNN) được bảo đảm, thu NSNN đạt trên 1,568 triệu tỷ đồng, vượt 16,8% dự toán.
Nhờ chủ động trong điều hành, các nhiệm vụ chi NSNN năm 2021 đã cơ bản hoàn thành mục tiêu đề ra, tổng số chi NSNN năm 2021 ước đạt hơn 1,8 triệu tỷ đồng, bằng 110% dự toán, đáp ứng kịp thời nhiệm vụ chi.
Tổng số tiết kiệm kinh phí, vốn nhà nước năm 2021 theo báo cáo của các bộ, ngành, địa phương là hơn 72.000 tỷ đồng, một số địa phương có kết quả cao trong tiết kiệm kinh phí ngân sách.
Công tác quản lý, mua sắm tài sản công tại các bộ, ngành và địa phương năm 2021 tiếp tục chuyển biến, đảm bảo chặt chẽ, tiết kiệm.
Công tác giải ngân vốn đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo quyết liệt và sự phối hợp của các bộ, ngành trung ương để đẩy mạnh thực hiện dự án đầu tư công từ NSNN. Nhiều bộ, cơ quan, địa phương và một số dự án lớn, quan trọng quốc gia có kết quả giải ngân đạt trên 95% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.
“Tình trạng lãng phí đất đai được quan tâm chỉ đạo, rà soát, xử lý; đã thu hồi chủ trương đầu tư, thu hồi đất với diện tích 16 nghìn ha, yêu cầu đưa vào sử dụng gần 53 nghìn ha, chấm dứt chủ trương đầu tư 7,7 nghìn ha. Nguồn thu từ đất năm 2021 đạt 172,25 nghìn tỷ đồng, chiếm 15,2 tổng thu ngân sách nội địa, cao gấp 3,5 lần năm 2015” – Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết.
Quang cảnh Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV.
Báo cáo của Chính phủ cũng thẳng thắn chỉ rõ nhiều tồn tại, hạn chế, trong đó nêu rõ còn xảy ra vi phạm trong đấu thầu, mua sắm, quản lý, sử dụng tài sản công ở một số cơ quan, đơn vị; một số địa phương còn tình trạng dự án “treo”, dự án nhà ở xã hội có quy hoạch chưa thực hiện.
Theo báo cáo, khiếu kiện về đất đai vẫn chiếm tỷ lệ lớn. Vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai còn xảy ra ở nhiều nơi. Qua công tác thanh tra, kiểm tra đã phát hiện và xử lý nhiều vụ việc vi phạm, gây lãng phí đất đai. Cùng với đó là tiến độ triển khai cổ phần hóa, thoái vốn chậm, không đạt kế hoạch yêu cầu đề ra.
Lãng phí nguồn lực từ tình trạng quy hoạch “treo”, dự án “treo”
Trình bày báo cáo thẩm tra, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính- Ngân sách của Quốc hội Phạm Thúy Chinh đánh giá cao những kết quả đã đạt được như báo cáo của Chính phủ. Tuy vậy, cơ quan này cũng chỉ ra hàng loạt hạn chế, tồn tại cần chấn chỉnh.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Phạm Thúy Chinh trình bày báo cáo thẩm tra
Cụ thể như công tác lập, chấp hành dự toán còn hạn chế. Theo báo cáo của Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ hai, ước thu NSTƯ năm 2021 hụt thu khoảng 28-29 nghìn tỷ đồng. Tuy nhiên đến nay, Chính phủ báo cáo thu NSTƯ tăng gần 48,9 nghìn tỷ đồng, như vậy, việc xây dựng dự toán ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2022 trên cơ sở ước dự toán thu năm 2021 là thấp, thể hiện việc dự báo, đánh giá tình hình không sát với thực tiễn.
Về đấu thầu mua sắm và mua sắm tập trung, cơ quan thẩm tra đánh giá còn nhiều bất cập, như: quy trình, thủ tục đấu thầu phức tạp, gây lãng phí về thời gian, làm chậm tiến độ triển khai các dự án đầu tư, mua sắm.
Tình trạng ách tắc trong việc mua sắm trang thiết bị y tế chưa được tháo gỡ kịp thời, làm ảnh hưởng đến công tác phòng chống dịch. Có vi phạm pháp luật trong việc quản lý, nghiên cứu, ứng dụng khoa học; đấu thầu, mua sắm, quản lý, sử dụng tài sản công như vụ án tại Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á và một số cơ quan, địa phương trong thời gian vừa qua gây thất thoát, lãng phí kinh phí, tài sản công, gây bức xúc trong Nhân dân.
Đề cập việc lập, triển khai kế hoạch đầu tư công, Ủy ban Tài chính- Ngân sách cho biết, tiến độ thực hiện, khả năng hoàn thành một số dự án trọng điểm, công trình quan trọng quốc gia còn chậm, gây lãng phí nguồn lực, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội.
Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành không đảm bảo tiến độ quy định tại Nghị quyết số 53/2017/QH14 của Quốc hội.
Tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp của nhiều bộ, ngành, địa phương rất chậm, thu từ cổ phần hóa, thoái vốn đạt xấp xỉ 3,7/40 nghìn tỷ đồng.
Cũng theo bà Phạm Thúy Chinh, tình trạng quy hoạch "treo", dự án "treo" và hạn chế trong quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên ảnh hưởng lớn đến đời sống nhân dân, gây lãng phí nguồn lực.
Cơ quan thẩm tra kiến nghị, xử lý nghiêm các hành vi gây thất thoát, lãng phí trong quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên. Kiên quyết thu hồi đất của các dự án chậm đưa vào sử dụng, đất để hoang hóa, đất sử dụng không đúng mục đích, hàng năm báo cáo Quốc hội kết quả thực hiện. Có giải pháp khắc phục các bất cập trong chuyển đổi số, quản lý, sử dụng tài nguyên số, băng tần số vô tuyến điện, kho số viễn thông, cơ sở dữ liệu...
Cùng với đó, quyết liệt chỉ đạo đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công, 03 Chương trình mục tiêu quốc gia và các dự án quan trọng quốc gia. Không phân bổ vốn cho những dự án chưa đủ thủ tục đầu tư, không đủ điều kiện phân bổ vốn; Kiên quyết điều chuyển vốn của các dự án chậm giải ngân để bổ sung vốn cho những dự án giải ngân tốt, có nhu cầu vốn.
