Những 'ẩn số' trong Tống biệt hành của nhà thơ Thâm Tâm

Bài thơ Tống biệt hành do Thâm Tâm sáng tác vào khoảng năm 1940. Kể từ khi ra đời cho đến nay, dù đã trên 70 năm, Tống biệt hành vẫn luôn được yêu thích và không ngừng có nhiều ý kiến bàn luận.

Các ý kiến tranh luận nhiều nhất trong Tống biệt hành tập trung vào hai nhân vật - hai hình tượng quan trọng xuyên suốt cả bài thơ là người tiễn đưa - “ta” và ly khách - “người”.

Hình tượng người tiễn đưa trong Tống biệt hành có hai cách hiểu. Cách hiểu thứ nhất, đấy là tác giả trong vai một người bạn đang tiễn bạn mình đi xa. Giữa họ có một tình bạn rất tri kỉ.

Cách hiểu thứ hai cho rằng “Thâm Tâm đã nhập vai bạn gái của người ra đi”, xem người tiễn đưa là người yêu của ly khách. Đây là cách hiểu rất mới mẻ và độc đáo.

Hình tượng ly khách, nhân vật trung tâm của tác phẩm cũng gây nhiều tranh luận. Một số bạn cũ của Thâm Tâm cho biết ông làm bài thơ này để tiễn một người bạn đi chiến đấu. Nhưng không ít người xem ly khách là một trang nam nhi mang chí lớn.

Chính những ý kiến trái chiều xoay quanh các hình tượng trong tác phẩm khiến cho Tống Biệt hành trở lên thu hút và tranh luận. Ngoài ra một điểm thu hút, hấp dẫn và cũng tạo nhiều luồng ý kiến của Tống Biệt hành đấy là phong vị vừa cổ xưa, vừa hiện đại của tác phẩm.

Hoài Thanh & Hoài Chân trong Thi nhân Việt Nam đã viết: Thơ thất ngôn của ta bây giờ thực có khác thơ thất ngôn cổ phong. Nhưng trong bài thơ Tống biệt hành lại thấy sống lại cái không khí riêng của nhiều bài thơ cổ. Điệu thơ gấp. Lời thơ gắt. Câu thơ gắn rỏi, gân guốc. Không mềm mại uyển chuyển như phần nhiều thơ bây giờ. Nhưng vẫn đượm chút bâng khuâng khó hiểu của thời đại.

Vừa mang dáng dấp của một bài thơ cổ, phảng phất dư âm ngàn xưa, vừa mang nét hiện đại đậm tính hiện đại, "Tống biệt hành" đại diện cho một cuộc chia ly đẹp. Trong thơ mới, đề tài chia ly khá phổ biến, trước và sau Thâm Tâm, không ai viết về chia ly bi hùng, trữ tình và mãnh liệt đến như thế. Đấy chính là cái tài của Thâm Tâm.

Nhà thơ Thâm Tâm tên thật là Nguyễn Tuấn Trình. Ngoài Tống biệt hành, ông còn nhiều tác phẩm gây tiếng vang. Đặc biệt ông còn có 3 bài thơ Gửi T.T.Kh., Màu máu Tygôn, Dang dở. Đây là những bài thơ tình hay nhất của Thâm Tâm gởi cho thi sĩ bí ẩn T.T.Kh. Trong các bài thơ, ông tự nhận là người tình cũ của T.T.Kh. Nhiều người cho rằng chính ông là T.T.Kh. Tuy nhiên, đến này đây vẫn là bí ẩn.

Mời độc giả xem video:Sài Gòn - TP.HCM đẹp hoài cổ qua những tấm biển hiệu vẽ tay. Nguồn: VTV24.

Thu Hà (TH)