Chiều 29/1, Kỳ họp thứ 12, Hội đồng Nhân dân (HĐND) huyện Như Xuân khóa XXI, nhiệm kỳ 2021 - 2026 đã tổ chức để xem xét một số nhiệm vụ quan trọng.
Hoạt động văn hóa, văn nghệ không chỉ làm phong phú thêm đời sống tinh thần, mà còn góp phần đẩy lùi các hủ tục, thúc đẩy việc xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh. Chính vì vậy, thời gian qua các cấp, ngành, địa phương ở khu vực miền núi xứ Thanh đã và đang tích cực thực hiện nhiều giải pháp để nâng cao chất lượng các phong trào văn hóa, văn nghệ.
Mảnh đất miền Trung đầy nắng gió sở hữu nhiều danh lam thắng cảnh tuyệt đẹp. Trong số đó, phải kể đến thác Sao Va (hay Xao Va), nơi được du khách lựa chọn bởi không khí trong lành và thiên nhiên kỳ vĩ.
Sáng 7-10 (tức ngày 23-8 ÂL), tại đền Chín Gian, xã Thanh Quân (Như Xuân) tổ chức lễ dâng hương nhân dịp tết của đồng bào dân tộc Thái.
Từ khắp các nẻo đường miền tây xứ Thanh - nơi sinh động, rực rỡ sắc thái văn hóa dân tộc thiểu số, 'những bông hoa rừng' xuống phố để học tập, rèn luyện, tìm kiếm cơ hội cho tương lai tại Trường THPT Dân tộc nội trú tỉnh (TP Thanh Hóa). Trên hành trình 'mở rộng bán kính cuộc đời' ấy, chính tình yêu mến, trân trọng, tự hào về bản sắc dân tộc mình đã trở thành điểm tựa, động lực thôi thúc các em không ngừng nỗ lực, cố gắng, đồng thời càng thêm nhận thức, trách nhiệm bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa quê hương.
Ngày 14-7, huyện Như Xuân tổ chức hội nghị xin ý kiến của các nhà khoa học, nhà quản lý về việc tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử đền Chín Gian.
Phát huy vai trò, chức năng, nhiệm vụ là tổ chức đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của cán bộ, đoàn viên, công chức, viên chức, người lao động, thời gian qua, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện Như Xuân đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực, hiệu quả. Qua đó, giúp cán bộ, đoàn viên, viên chức, lao động ổn định cuộc sống, yên tâm lao động, công tác.
Ngày 11-5, đồng chí Đỗ Trọng Hưng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh đã đi kiểm tra tại huyện Như Xuân về tình hình, kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020-2025; việc triển khai thực hiện Thông báo số 101 TB/VPTU, ngày 19-11-2021 của Văn phòng Tỉnh ủy về Kết luận của Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh tại buổi làm việc với lãnh đạo huyện Như Xuân.
Sáng 11-5, đồng chí Đỗ Trọng Hưng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh đã đi kiểm tra tại huyện Như Xuân về tình hình, kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020-2025; việc triển khai thực hiện Thông báo số 101 TB/VPTU, ngày 19-11-2021 của Văn phòng Tỉnh ủy về Kết luận của Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh tại buổi làm việc với lãnh đạo huyện Như Xuân.
Với giá trị lịch sử, văn hóa đặc sắc, Đền Chín Gian ở xã Châu Kim, huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An đã được xếp hạng Di tích quốc gia.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có quyết định số 963/QĐ-BVHTTDL xếp hạng di tích quốc gia đối với Di tích lịch sử Đền Chín Gian, xã Châu Kim, huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An.
Bộ VHTTDL đã ban hành Quyết định số 963/QĐ-BVHTTDL xếp hạng di tích quốc gia Di tích lịch sử Đền Chín Gian, xã Châu Kim, huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An.
Lễ hội Đền Chín Gian là nơi quy tụ tâm thức cộng đồng với vẻ đẹp của văn hóa tâm linh, văn hóa nghệ thuật và những phong tục, tập quán cổ truyền đặc biệt. Đến với lễ hội là trở về với cội nguồn của dân tộc Thái ở miền Tây Nghệ An.
Đền Chín Gian tọa lạc trên đỉnh đồi Pú Pỏm, thôn Thống Nhất, xã Thanh Quân (Như Xuân) cách trung tâm huyện khoảng 35 km. Thời gian qua, được sự quan tâm của Nhà nước, đền Chín Gian được xây dựng khang trang, trở thành nơi sinh hoạt tâm linh của người dân địa phương.
Là một huyện miền núi nằm ở phía Tây Nam của tỉnh, huyện Như Xuân có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch, đặc biệt là loại hình du lịch sinh thái cộng đồng gắn với văn hóa tâm linh. Tuy nhiên, nếu đánh giá một cách tổng quát, việc khai thác các thế mạnh du lịch của huyện hiện vẫn còn nhỏ lẻ, chưa thực sự tương xứng với tiềm năng.
Đền Chín Gian nổi bật với 9 tượng trâu tạc bằng đá với tư thế quỳ gối ở phía trước, tượng trưng cho 9 mường chuẩn bị tế lễ.
Nằm ở bản Piếng Chào (xã Châu Kim, huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An), đền Chín Gian được khởi dựng vào khoảng cuối thế kỷ XIV để thờ Pò Phà (nhà Trời) và Náng Xỉ Đả (con gái Trời) cùng với Tạo Ló Ỷ, Cầm Lứ, Cầm Lan - những người có công khai bản lập mường, mang lại cuộc sống ấm no cho đồng bào dân tộc Thái sinh sống tại vùng đất này.
Theo quan niệm dân gian, nhà nào nuôi trâu bạc (trâu trắng) sẽ rất xui xẻo, nhưng với những nông dân có thâm niên hàng chục năm nuôi trâu ở Thừa Thiên-Huế, trâu bạc là giống trâu quý, 'là tiền, là bạc, là may mắn'. Thế nhưng, trải qua thời gian, những đàn trâu thưa dần, người nuôi ít lại, vì thế giống trâu hiếm này cũng thưa vắng.
Với đồng bào dân tộc Thái ở miền Tây Nghệ An, đền Chín Gian (xã Châu Kim, huyện Quế Phong) là chốn để hướng về. Còn với người phương xa, đền Chín Gian thật huyền ảo, gợi nên bao chuyện về miền đất Thái cổ trên rẻo cao gió sương. Trong những câu chuyện huyền ảo có nghi lễ dâng trâu mang đậm bản sắc văn hóa của người Thái.
Chùa Đại Tuệ, Chùa Cổ Am, Đền Cuông, Đền Cờn, Đền Chín Gian, Đền Bạch Mã là những đền, chùa nổi tiếng ở Nghệ An.
Hằng năm, vào ngày 24 tháng Giêng (âm lịch), đông đảo người dân, du khách lại tổ chức lễ dâng hương tại Đền Chín Gian thuộc xã Thanh Quân, huyện Như Xuân.
Chúng tôi lên đường một ngày mưa tầm tã. Ngồi đợi mọi người ở quán cà phê đối diện Trụ sở hợp khối - nơi cơ quan Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Thanh Hóa đóng đô mà lòng tôi cứ sốt sình sịch:
Với những lợi thế về điều kiện tự nhiên, hệ thống tài nguyên du lịch đa dạng, nét văn hóa độc đáo của đồng bào các dân tộc, huyện Như Xuân có nhiều thuận lợi cho phát triển du lịch cộng đồng (DLCĐ). Đây cũng là hướng đi triển vọng để huyện có thể làm mới mình trong tương lai.
Những năm qua, ngoài tập trung phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, huyện Như Xuân còn có nhiều hoạt động, giải pháp bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa đặc sắc của dân tộc.
Huyện Như Xuân nằm ở phía Tây Nam tỉnh Thanh Hóa, cách trung tâm TP Thanh Hóa khoảng 60km, có đường Hồ Chí Minh đi qua. Trên địa bàn huyện có 4 dân tộc anh em đoàn kết cùng nhau sinh sống là Thái, Mường, Thổ, Kinh... với nhiều phong tục, truyền thống văn hóa, ẩm thực, lễ hội đặc sắc với nhiều trò chơi dân gian như: Lễ hội Đình Thi, nổi tiếng của đồng bào dân tộc Thổ; Lễ hội Dâng trâu tế trời tại đền Chín Gian của cộng đồng dân tộc Thái... Đây là những điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội, trong đó có du lịch.
Trong không khí cùng với cả nước thi đua lập thành tích hướng tới kỷ niệm 74 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2-9. Trong những ngày tháng tám lịch sử, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc huyện Như Xuân rất tự hào tổ chức lễ kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Đảng bộ nhằm ôn lại truyền thống cách mạng và tiếp bước các thế hệ đi trước xây dựng Như Xuân phát triển bền vững.