Là một huyện miền núi nằm ở phía Tây Nam của tỉnh, huyện Như Xuân có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch, đặc biệt là loại hình du lịch sinh thái cộng đồng gắn với văn hóa tâm linh. Tuy nhiên, nếu đánh giá một cách tổng quát, việc khai thác các thế mạnh du lịch của huyện hiện vẫn còn nhỏ lẻ, chưa thực sự tương xứng với tiềm năng.
Đền Chín Gian nổi bật với 9 tượng trâu tạc bằng đá với tư thế quỳ gối ở phía trước, tượng trưng cho 9 mường chuẩn bị tế lễ.
Nằm ở bản Piếng Chào (xã Châu Kim, huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An), đền Chín Gian được khởi dựng vào khoảng cuối thế kỷ XIV để thờ Pò Phà (nhà Trời) và Náng Xỉ Đả (con gái Trời) cùng với Tạo Ló Ỷ, Cầm Lứ, Cầm Lan - những người có công khai bản lập mường, mang lại cuộc sống ấm no cho đồng bào dân tộc Thái sinh sống tại vùng đất này.
Theo quan niệm dân gian, nhà nào nuôi trâu bạc (trâu trắng) sẽ rất xui xẻo, nhưng với những nông dân có thâm niên hàng chục năm nuôi trâu ở Thừa Thiên-Huế, trâu bạc là giống trâu quý, 'là tiền, là bạc, là may mắn'. Thế nhưng, trải qua thời gian, những đàn trâu thưa dần, người nuôi ít lại, vì thế giống trâu hiếm này cũng thưa vắng.
Với đồng bào dân tộc Thái ở miền Tây Nghệ An, đền Chín Gian (xã Châu Kim, huyện Quế Phong) là chốn để hướng về. Còn với người phương xa, đền Chín Gian thật huyền ảo, gợi nên bao chuyện về miền đất Thái cổ trên rẻo cao gió sương. Trong những câu chuyện huyền ảo có nghi lễ dâng trâu mang đậm bản sắc văn hóa của người Thái.
Chùa Đại Tuệ, Chùa Cổ Am, Đền Cuông, Đền Cờn, Đền Chín Gian, Đền Bạch Mã là những đền, chùa nổi tiếng ở Nghệ An.
Hằng năm, vào ngày 24 tháng Giêng (âm lịch), đông đảo người dân, du khách lại tổ chức lễ dâng hương tại Đền Chín Gian thuộc xã Thanh Quân, huyện Như Xuân.
Chúng tôi lên đường một ngày mưa tầm tã. Ngồi đợi mọi người ở quán cà phê đối diện Trụ sở hợp khối - nơi cơ quan Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Thanh Hóa đóng đô mà lòng tôi cứ sốt sình sịch:
Với những lợi thế về điều kiện tự nhiên, hệ thống tài nguyên du lịch đa dạng, nét văn hóa độc đáo của đồng bào các dân tộc, huyện Như Xuân có nhiều thuận lợi cho phát triển du lịch cộng đồng (DLCĐ). Đây cũng là hướng đi triển vọng để huyện có thể làm mới mình trong tương lai.
Những năm qua, ngoài tập trung phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, huyện Như Xuân còn có nhiều hoạt động, giải pháp bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa đặc sắc của dân tộc.
Huyện Như Xuân nằm ở phía Tây Nam tỉnh Thanh Hóa, cách trung tâm TP Thanh Hóa khoảng 60km, có đường Hồ Chí Minh đi qua. Trên địa bàn huyện có 4 dân tộc anh em đoàn kết cùng nhau sinh sống là Thái, Mường, Thổ, Kinh... với nhiều phong tục, truyền thống văn hóa, ẩm thực, lễ hội đặc sắc với nhiều trò chơi dân gian như: Lễ hội Đình Thi, nổi tiếng của đồng bào dân tộc Thổ; Lễ hội Dâng trâu tế trời tại đền Chín Gian của cộng đồng dân tộc Thái... Đây là những điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội, trong đó có du lịch.
Trong không khí cùng với cả nước thi đua lập thành tích hướng tới kỷ niệm 74 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2-9. Trong những ngày tháng tám lịch sử, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc huyện Như Xuân rất tự hào tổ chức lễ kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Đảng bộ nhằm ôn lại truyền thống cách mạng và tiếp bước các thế hệ đi trước xây dựng Như Xuân phát triển bền vững.