Lịch sử nước Nga và Liên Xô không thể không nhắc tới những người con ưu tú của dân tộc Latvia đã hiến dâng cuộc đời mình cho sự nghiệp cách mạng và cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại. Tiêu biểu nhất là nhà lãnh đạo tình báo quân đội Jan Berzin. Ông là một trong những người sáng lập ngành tình báo Liên Xô và dự báo chính xác thời điểm xảy ra Thế chiến thứ hai dựa trên những thông tin tình báo thu thập được.
Các sự kiện nổi bật nhất diễn ra vào ngày 20/12, từ những sự kiện lịch sử chính trị đến những sự kiện văn hóa và xã hội.
Nhiều quán cafe ở Hà Nội đã sớm trang trí, bày biện nhiều góc 'sống ảo' đậm chất Giáng sinh, thu hút lượng khách đông đến chụp ảnh, đặc biệt vào những ngày cuối tuần.
Vassili Zarubin (còn có một tên gọi khác là Vasili Zubilin) là con trai của một công nhân đường sắt, sinh ra ở Moscow vào năm 1894. Trong suốt Thế chiến I, Zarubin phục vụ trong quân đội Nga tại mặt trận phía Đông.
Đóng vai cô giáo để xin tiền của nhà cách mạng vô chính phủ, thủ lĩnh nghĩa quân Ukraina Nestor Makhno. Giấu kim cương trong người để tránh bị phát hiện. Chui vào boong ke của bọn phát xít để đánh cắp tài liệu mật. Cuối đời, bà trở thành nhà khoa học và nhà văn, tác giả của một số cuốn tiểu thuyết. Đó là chân dung chưa đầy đủ của nữ nhân viên tình báo Liên Xô huyền thoại Maria Fortus.
Oleg Gordievsky phản bội hàng chục đồng nghiệp của mình ở Ủy ban An ninh quốc gia (KGB) và nhân viên GRU (Tổng cục Tình báo Quân đội Liên Xô), chuyển cho Cơ quan Tình báo Anh (MI6) lượng lớn thông tin tuyệt mật. Việc ông này trốn thoát là một thất bại của KGB.
Ngay cả trong số những nhà tình báo Liên Xô xuất sắc, Dmitry Bystroletov vẫn nổi bật nhờ những khả năng siêu phàm của mình. Xuất thân từ dòng dõi quý tộc lâu đời, ông biết hơn 20 ngoại ngữ, thường thay đổi danh tính, tiểu sử và chinh phục được nhiều phụ nữ, khiến họ cung cấp cho ông những thông tin vô giá. Nhiều bí mật ông khai thác được trong những năm hoạt động tình báo cách đây nửa thế kỷ, đến nay vẫn còn được coi là bí mật quốc gia.
Vassili Zarubin (còn có một tên gọi khác là Vasili Zubilin) là con trai của một công nhân đường sắt, sinh ra ở Moscow vào năm 1894. Trong suốt Thế chiến I, Zarubin phục vụ trong quân đội Nga tại mặt trận phía Đông. Là người ủng hộ cách mạng Nga, Zarubin đã chiến đấu trong Hồng quân thời Nội chiến Nga.
Stanislav Glinsky, nhà tình báo chuyên nghiệp Liên Xô đã tham gia các chiến dịch huyền thoại 'Sindikat-2' và 'Trest'. Trong những thời gian khác nhau, ông đã lãnh đạo có hiệu quả cơ quan tình báo đối ngoại của Tổng cục Chính trị Liên bang và Bộ Dân ủy Nội vụ Liên Xô ở Phần Lan, Latvia, Tiệp Khắc và Pháp, nhưng sau đó đã trở thành nạn nhân của một lời tố giác.
Trong thế kỷ XX, nhiều phóng viên nước ngoài trở thành mục tiêu của các cơ quan tình báo. Đôi khi họ bị cáo buộc làm gián điệp, thu thập thông tin cho các cơ quan tình báo nước khác. Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc bài trả lời phỏng vấn của nhà sử học Nga Leonid Maksimenkov, tác giả cuốn sách 'Nền kiểm duyệt lớn. Các nhà văn, nhà báo ở đất nước Xôviết. 1917-1956', kể về hoạt động của các nhà báo nước ngoài ở Liên Xô.
Năm 25 tuổi, nổi danh với tiểu thuyết 'Sông Đông êm đềm', Mikhail Sholokhov không những trở thành 'ngôi sao' của nền văn học nước nhà mà còn là lý tưởng của phụ nữ Liên Xô. Mặc dù suốt đời chung thủy với Maria, người vợ ông gặp thời niên thiếu, nhưng đôi khi nhà văn vẫn cho phép mình 'đi mây về gió'. Câu chuyện tình với Yevgenia Khayutina, vợ của Bộ trưởng Nội vụ Liên Xô Nikolai Yezhov, khiến nhà văn suýt phải trả giá đắt.
Loạt quán cà phê ở Hà Nội dưới đây đảm bảo chụp góc nào cũng xinh góc đó được nhiều bạn trẻ tìm tới.
Để đảm bảo an ninh cho lãnh tụ Liên Xô Joseph Stalin, lực lượng cận vệ sử dụng cả người đóng thế. Khu biệt thự của ông ở ngoại ô Matxcơva được bảo vệ hết sức nghiêm ngặt. Lực lượng tình báo đã góp phần chặn đứng các vụ mưu sát J.Stalin...
Ngay sau Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917, đảng Bolshevik vấp phải sự phản kháng từ các phần tử chế độ cũ. Nhiều thể chế nhà nước bị tê liệt. Nhưng cũng chỉ trong thời gian ngắn, những người Bolshevik đã xử lý vấn đề này một cách không khoan nhượng.
Là chủ mưu gián điệp và là nhà tổ chức các chiến dịch tình báo cấp cao, Yakov Serebryansky từng khiến cho kẻ thù khiếp sợ nhưng cuối cùng lại phải kết thúc cuộc đời trong tù ngục.
Là chủ mưu gián điệp và là nhà tổ chức các chiến dịch tình báo cấp cao, Yakov Serebryansky từng khiến cho kẻ thù khiếp sợ nhưng cuối cùng lại phải kết thúc cuộc đời trong tù ngục.
Là ông trùm gián điệp và là người tổ chức các chiến dịch tình báo ở mức độ tinh vi, Yakov Serebryansky biết quá nhiều bí mật.
Nhà văn Liên Xô nổi tiếng Mikhail Sholokhov (1905-1984) đoạt giải thưởng Nobel Văn học năm 1965. Ông là tác giả của những tác phẩm chính như: 'Những câu chuyện sông Đông' (tập truyện ngắn, 1925), 'Sông Đông êm đềm' (tiểu thuyết, 1928-1940), 'Đất vỡ hoang' (tiểu thuyết, 1932-1960),'Họ đã chiến đấu vì Tổ quốc' (tiểu thuyết, 1942), 'Khoa học căm thù' (tập truyện ngắn, 1942), 'Số phận một con người' (truyện vừa, 1956-1957).
Ủy ban Đặc biệt toàn Nga (CHEKA) – tổ chức tiền thân của KGB được thành lập tại Saint Petersburg vào tháng 12/1917, chỉ hơn một tháng sau thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Mười.
Từ cuối thập niên 1980, song song với tiến trình cải tổ, tình báo Liên Xô cũng bị 'cải tổ' theo sự kiểm soát và ảnh hưởng của phương Tây.
Ngày 19/12/2019 đánh dấu 101 năm thành lập các đơn vị đặc biệt trong Ủy ban đặc biệt toàn quốc về đấu tranh chống phản cách mạng, tung tin đồn nhảm và phá hoại (còn gọi là Ủy ban Đặc biệt toàn Nga - CHEKA). Đơn vị này đã trở thành hình mẫu cho cơ quan phản gián quân sự ngày nay tại Nga.
Ủy ban Đặc biệt toàn Nga (CHEKA) – tổ chức tiền thân của KGB được thành lập tại Saint Petersburg vào tháng 12-1917, chỉ hơn một tháng sau thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Mười.
Cựu tổng lãnh sự Mỹ ở Nga, John Evans, đã có những nhận xét tinh tế về sự đổi hướng của Putin trong thập niên 1990.