Cùng với Lịch triều hiến chương loại chí - tác phẩm được xem là 'bách khoa thư đầu tiên của Việt Nam', Hải trình chí lược là đóng góp quan trọng của Phan Huy Chú (1782-1840) đối với nền văn hiến nước nhà, đặc biệt là những ghi chép về tình hình biển đảo nước ta dưới thời vua Minh Mạng.
Có ý kiến cho rằng do triều Nguyễn bế quan tỏa cảng, khước từ giao thương... nên đã bỏ qua quan hệ thương mại với nước Mỹ vào đầu thế kỷ 19. Sự thật có phải như vậy?