Thủ tướng giải đáp kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam

Cộng đồng doanh nghiệp kiến nghị tháo gỡ khó khăn

Phát biểu tại phiên Cấp cao Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam thường niên diễn ra vào sáng 19/3, ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký - Trưởng ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chỉ ra một số thách thức đối với cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam liên quan đến các vấn đề về môi trường, biến đổi khí hậu, chi phí tuân thủ các quy định môi trường còn cao. Đặc biệt, thủ tục hành chính tại một số lĩnh vực liên quan đến đất đai, bảo hiểm xã hội, lao động còn rườm rà… ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

Thủ tướng tham dự Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (Ảnh VGP)

Đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp Anh Quốc tại Việt Nam, ông Kenneth Atkinson - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Anh Quốc tại Việt Nam cho biết: Đánh giá cao cam kết đưa mức phát thải ròng bằng 0 mà Việt Nam đưa ra tại COP26 cũng như những nỗ lực của Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành để hướng tới mục tiêu này. Đó là cơ sở để doanh nghiệp Anh đang tăng cường đầu tư vào năng lượng tái tạo tại Việt Nam, điển hình là các dự án điện gió ngoài khơi, cũng là lĩnh vực mà Vương quốc Anh là một trong những quốc gia đi đầu.

Giống như nhiều đơn vị khác, Hiệp hội Doanh nghiệp Anh quốc tại Việt Nam luôn mong muốn Việt Nam sớm hoàn thiện Quy hoạch điện 8, trong đó ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo để giảm thiểu tác động tiêu cực của sản xuất điện đối với môi trường.

Cũng theo ông Kenneth Atkinson, quyết định sớm mở cửa đường biên giới của Việt Nam có vai trò rất quan trọng, giúp doanh nghiệp nói chung phục hồi sau giai đoạn 2020-2021. Tuy nhiên, một vấn đề lớn hơn mà nhà đầu tư từ Vương quốc Anh cũng như các quốc gia khác đang gặp phải là việc áp dụng nghiêm ngặt các quy định liên quan đến thị thực, giấy phép lao động và thẻ tạm trú cho người lao động cũng như nhà đầu tư nước ngoài. Điều này khiến một bộ phận các nhà đầu tư đang mất niềm tin vào cam kết của chính phủ Việt Nam về việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài và tạo điều kiện cho lao động nước ngoài được nhập cảnh, làm việc tại các doanh nghiệp Anh quốc.

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham), ông Greg Testerman đưa ra kiến nghị: AmCham muốn có những khung pháp lý đầy đủ cho nền kinh tế số, ví dụ như sự tiếp cận đối với dịch vụ toàn cầu. Bảo vệ dữ liệu rất quan trọng để bảo đảm được tính cạnh tranh của nền kinh tế. Việt Nam cần ưu tiên phát triển cơ sở hạ tầng số, điện toán đám mây và trung tâm dữ liệu.

"Một số thủ tục hiện nay còn vướng mắc về thiết bị kỹ thuật số vẫn là rào cản và chúng tôi rất muốn có được sự đơn giản hóa thủ tục nhập khẩu cũng như những chứng chỉ cần thiết từ những quốc gia đáng tin cậy" - Đại diện AmCham khẳng định và cho biết: “Các thành viên của AmCham, đặc biệt trong lĩnh vực dược, gặp phải sự trì hoãn trong việc có được những thủ tục để cấp phép lưu hành thuốc. Bên cạnh đó, các yêu cầu cấp giấy phép lao động cho người nước ngoài vẫn còn nhiều điểm chưa rõ ràng. Nhiều tổ chức nước ngoài đang có kế hoạch thành lập đại diện thương mại tại Việt Nam chưa có người bảo lãnh để xin cấp thị thực vào Việt Nam cho lao động nước ngoài của mình. Chúng tôi đề xuất đơn giản hóa các thủ tục hành chính về cấp giấy phép lao động”.

Cũng liên quan đến quy trình cấp Giấy phép lao động, ông Hong Sun - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam (KOCHAM) cho biết: KOCHAM đã nhận được phản ánh vướng mắc về quá trình từ lúc nộp hồ sơ đến khi được cấp giấy phép mất rất nhiều thời gian. Ngay cả sau khi nộp hồ sơ lần đầu, nhiều trường hợp phải bổ sung, sửa đổi hồ sơ dẫn đến thông thường phải mất 2-3 tháng mới được cấp Giấy phép lao động, thậm chí có những trường hợp mất hơn 6 tháng do phải thực hiện các thủ tục bổ sung. Trường hợp phải bổ sung hồ sơ, doanh nghiệp sẽ xử lý nhanh hơn nếu được hướng dẫn nhất quán ngay từ đầu.

Do đó, Hiệp hội kính đề nghị cơ quan liên quan ban hành hướng dẫn chính xác, nhất quán liên quan đến hồ sơ phải nộp. Kể từ tháng 2/2021, điều kiện cấp giấy phép lao động đã được thắt chặt hơn theo quy định của Nghị định số 152/2020/NĐ-CP. Điều này dẫn đến việc người lao động sẽ không được cấp "Giấy phép lao động theo diện chuyên gia" nếu kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực tương ứng không đủ từ 3 năm trở lên.

Chính phủ sẽ quan tâm cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp

Trước những kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp, phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng, thời gian tới, tình hình thế giới sẽ tiếp tục tác động tới Việt Nam với không ít khó khăn, thách thức.

Trong khi đó, Việt Nam là nước đang phát triển, nền kinh tế đang trong quá trình chuyển đổi, quy mô nền kinh tế còn khiêm tốn nhưng có độ mở lớn, sức chống chịu và khả năng thích ứng còn hạn chế, chịu ảnh hưởng lớn trước các biến động của thế giới, trong khi nội tại còn nhiều vấn đề cần giải quyết.

Đại diện các hiệp hội, doanh nghiệp nước ngoài tham dự Diễn đàn (Ảnh VGP)

Thủ tướng mong muốn nhà đầu tư tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam vượt qua khó khăn, các nhà đầu tư, cộng đồng doanh nghiệp chú trọng xây dựng văn hóa doanh nghiệp, văn hóa kinh doanh, góp phần phát triển nền văn hóa Việt Nam ngang tầm với kinh tế và chính trị.

Thủ tướng khẳng định Chính phủ Việt Nam tiếp tục cam kết mạnh mẽ về tạo mọi điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp phát triển, cụ thể là tiếp tục hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi, bình đẳng, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.

Chính phủ Việt Nam cũng rất quan tâm cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp; tăng tính minh bạch, bình đẳng trong tiếp cận các nguồn lực; tăng cường bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp, chủ doanh nghiệp, người lao động và các bên liên quan. Triển khai đồng bộ, hiệu quả các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp về vốn, chuyển giao công nghệ, đào tạo, phát triển nhân lực…

Cùng với đó, phát triển đồng bộ các loại thị trường tạo điều kiện cho các doanh nghiệp được tiếp cận bình đẳng (thị trường hàng hóa và dịch vụ, tài chính - tiền tệ, chứng khoán; quyền sử dụng đất, bất động sản, khoa học - công nghệ, lao động, mua sắm công…). Đồng thời, nâng cao hiệu quả, hiệu lực của quản lý nhà nước, tích cực xây dựng đội ngũ cán bộ công chức tận tụy, thân thiện, giải quyết dứt điểm các công việc, vướng mắc cho nhà đầu tư.

Thủ tướng đánh giá các ý kiến tại Diễn đàn rất tâm huyết, thẳng thắn, mang tính xây dựng và khát vọng lớn lao muốn đóng góp cho sự phát triển thịnh vượng của Việt Nam; yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp các ý kiến tại Diễn đàn, báo cáo Thủ tướng Chính phủ để có chỉ đạo tới các bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong hoạt động sản xuất kinh doanh, cũng như kiến nghị về sửa đổi thể chế, cơ chế, chính sách trong thời gian tới.

Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn chủ động xử lý, khẩn trương phản hồi các kiến nghị, tăng cường đối thoại chính sách, truyền thông chính sách, bảo đảm thực hiện đúng các cam kết quốc tế mà Việt Nam đã tham gia, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh Việt Nam. Đồng thời, xem xét tiếp thu, lồng ghép các đề xuất, kiến nghị hợp lý của các đại biểu tại Diễn đàn vào các chương trình, kế hoạch hành động của bộ, ngành để thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; phục vụ trong công tác tham mưu, xây dựng pháp luật trong thời gian tới.

Về một số vấn đề cộng đồng doanh nghiệp quan tâm, kiến nghị cụ thể của nhà đầu tư, Thủ tướng cho biết các cơ quan sẽ tiếp tục giải quyết các vấn đề liên quan visa, giấy phép lao động theo hướng thuận lợi nhất. Các cơ quan cũng đang đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Đấu thầu… và các quy định liên quan...

Chia sẻ thêm về những quan tâm của nhiều nhà đầu tư trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, Thủ tướng cho biết, Việt Nam có tiềm năng lớn và cần phát triển ngành công nghiệp trong lĩnh vực này.

Bộ Công Thương giải đáp thắc mắc của cộng đồng doanh nghiệp

Trước những kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp liên quan đến ngành Công Thương, phát biểu tại Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An cho biết: Bộ Công Thương nhận được 26 kiến nghị trong đó có 16 kiến nghị liên quan đến năng lượng, 10 kiến nghị liên quan đến các lĩnh vực quản lý khác của Bộ Công Thương.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An giải đáp kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp tại VBF 2023 (Ảnh VGP)

Liên quan đến vấn đề phát triển năng lượng một cách bền vững, bảo đảm nhu cầu năng lượng của nền kinh tế và người dân được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ rất quan tâm. Hiện nay, Thủ tướng Chính phủ đang yêu cầu Bộ Công Thương sớm hoàn thiện Quy hoạch Điện 8 và Quy hoạch tổng thể về năng lượng quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Các mục tiêu chính trong 2 quy hoạch quan trọng này, bao gồm: Một là, bảo đảm an ninh năng lượng; hai là, thực hiện quá trình chuyển đổi năng lượng một cách mạnh mẽ để đạt mục tiêu các cam kết vào 2050. Và một mục tiêu rất quan trọng mà Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo là cần phải bảo đảm tiếp cận năng lượng của nền kinh tế và người dân với một chi phí hợp lý. Đây là 3 mục tiêu song hành và rất thách thức. Tuy nhiên, Bộ Công Thương đang xây dựng các chương trình rất nghiêm túc để thực hiện các mục tiêu này.

Các vấn đề cộng đồng doanh nghiệp nêu lên bao gồm chính sách phát triển năng lượng tái tạo sắp tới, trong đó có điện gió ngoài khơi hay chính sách liên quan đến pin lưu trữ năng lượng, công nghệ Halogen, công nghệ Amoniac… và các chính sách cho tiết kiệm năng lượng hiệu quả, điện mặt trời áp mái, tự sản tự tiêu… Đây đều là các vấn đề mà Thủ tướng Chính phủ đang chỉ đạo Bộ Công Thương xây dựng. Thời gian tới, có 3 dự luật rất quan trọng mà Thủ tướng đang chỉ đạo Bộ Công Thương làm là sửa đổi Luật Điện lực, sửa đổi Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả và xây dựng mới một luật về năng lượng tái tạo và phát triển ngành công nghiệp năng lượng tái tạo nội địa, bảo đảm nâng cao tính tự chủ của nền kinh tế và giảm giá thành sản xuất điện năng.

Cũng theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An, tất cả kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp hôm nay, trong rất nhiều diễn đàn song phương, đa phương cũng đều đã trao đổi, ví dụ như trong các chương trình hợp tác giữa Việt Nam và Đan Mạch, Việt Nam và Liên minh châu Âu… Thời gian tới, Bộ Công Thương sẵn sàng trao đổi trực tiếp với cộng đồng doanh nghiệp để giải thích thêm về các chính sách và các chỉ đạo của Chính phủ mà Bộ Công Thương đang thực hiện.

Nguyễn Hòa