Bầu cử Mỹ: Khi nào xác định được người chiến thắng?

Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Phó Tổng thống Kamala Harris. Ảnh: THX/TTXVN

Trong Ngày Bầu cử 5/11, có 230 triệu cử tri đủ điều kiện tham gia bỏ phiếu, nhưng chỉ có khoảng 160 triệu người trong số họ đăng ký. Gần một nửa trong số 50 tiểu bang tại Mỹ cho phép đăng ký bỏ phiếu trong ngày, trong khi cử tri có thể bỏ phiếu mà không cần đăng ký ở bang Bắc Dakota.

Trước Ngày Bầu cử, hơn 78 triệu cử tri cũng đã bỏ phiếu sớm qua thư hoặc tại điểm bỏ phiếu trực tiếp.

Ngoài bầu tổng thống, cử tri tiến hành bầu ra 34 thượng nghị sĩ Mỹ trong số 100 thành viên Thượng viện và toàn bộ 435 thành viên Hạ viện. Ngoài ra, cuộc đua thống đốc sẽ diễn ra ở 11 tiểu bang và hai vùng lãnh thổ Puerto Rico cùng Samoa.

Thời điểm bắt đầu Ngày Bầu cử

Cuộc bầu cử Mỹ 2024 diễn ra vào thứ Ba, ngày 5/11/2024. Lãnh thổ Mỹ trải dài trên 6 múi giờ và trong cuộc bầu cử lần này nước Mỹ sử dụng giờ ở Bờ Đông (ET). Hoạt động bỏ phiếu sẽ bắt đầu sớm nhất là 5 giờ sáng (10h00 GMT, 17h00 giờ VN) ngày 5/11 và muộn nhất là 1 giờ sáng ngày 6/11 (06h00 GMT, 13h00 giờ VN ngày 6/11)

Vào 5h theo giờ địa phương, các điểm bỏ phiếu mở cửa vào những thời điểm khác nhau tùy theo từng tiểu bang. Hoạt động bỏ phiếu diễn ra trước khi bình minh tại một số thành phố ở Vermont.

Đến 6h, điểm bỏ phiếu mở ở Connecticut, New Jersey, New York, Virginia, New Hampshire.

Các cuộc bỏ phiếu ở tiểu bang chiến trường Bắc Carolina cũng như các tiểu bang đỏ (ủng hộ đảng Cộng hòa) Ohio và Tây Virginia diễn ra từ 6h30.

Các điểm bỏ phiếu tại Delaware, quận Columbia, Georgia, Illinois, Louisiana, Maryland, Massachusetts, Missouri, Pennsylvania, Rhode Island và Nam Carolina mở cửa vào 6h30. Một số điểm bỏ phiếu ở Indiana, Florida, Kansas, Kentucky và Michigan cũng mở cửa vào thời điểm này.

Ở Tennessee, việc bỏ phiếu bắt đầu từ 7h đến 10h, tùy thuộc vào thành phố. Đến 8h, điểm bỏ phiếu mở tại Alabama, Arizona, Iowa, Minnesota, Mississippi, Oklahoma và Wisconsin. Một số điểm bỏ phiếu tại Florida, Kansas, Michigan, South Dakota và Texas cũng mở vào thời điểm này.

Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris phát biểu trong cuộc vận động tranh cử ở Savannah GA ngày 29/8/2024. Ảnh: AA/TTXVN

Thời điểm kết thúc bỏ phiếu

Thời gian kết thúc bỏ phiếu khác nhau tùy theo từng tiểu bang và đôi khi tùy theo từng quận. Tuy nhiên, hầu hết các điểm bỏ phiếu sẽ đóng cửa từ 19h00 đến 23h00 theo giờ miền Đông (7h00 – 12h00 ngày 6/11 giờ VN).

Vào lúc 19h00 (giờ địa phương), điểm bỏ phiếu sẽ đóng ở 6 tiểu bang: Georgia, Nam Carolina, Vermont, Virginia và tiểu bang còn lại là Indiana và Kentucky. Điểm bỏ phiếu ở Ohio, Bắc Carolina và Tây Virginia đóng cửa vào 19h30.

Điểm bỏ phiếu đóng cửa lúc 20h tại Alabama, Connecticut, Delaware, Florida, Illinois, Maine, Maryland, Massachusetts, Mississippi, Missouri, New Hampshire, New Jersey, Oklahoma, Pennsylvania, Rhode Island, Tennessee, Washington và quận Columbia. Hầu hết các điểm bỏ phiếu ở Michigan và Texas cũng đóng cửa vào thời điểm này.

Đến 20h30, điểm bỏ phiếu ở Arkansas sẽ đóng cửa. Đến 21h, điếm bỏ phiếu đóng ở 15 tiểu bang: Arizona, Colorado, Iowa, Louisiana, Kansas, Minnesota, Michigan, New Mexico, New York, Nebraska, North Dakota, South Dakota, Texas, Wisconsin và Wyoming.

Điểm bỏ phiếu cũng đóng cửa ở Montana, Nevada và Utah lúc 22h. Đến 23h, điểm bỏ phiếu đóng cửa ở California, Idaho, Oregon và Washington chính thức đóng cửa. Vào 1h sáng ngày 6/11, các điểm bỏ phiếu cuối cùng sẽ đóng tại quần đảo Aleutian của Alaska.

Khi nào thì việc kiểm phiếu bắt đầu và khi nào chúng ta có thể mong đợi kết quả?

Chỉ vài giờ sau khi cuộc bỏ phiếu đầu tiên kết thúc vào lúc 19h00 ngày 5/11 theo giờ miền Đông (7h00 ngày 6/11 giờ VN), kết quả dự kiến sẽ bắt đầu có.

Tuy nhiên, một số tiểu bang sẽ kiểm phiếu nhanh hơn những tiểu bang khác. Khi các cuộc bỏ phiếu đóng cửa muộn hơn vài giờ ở các tiểu bang phía tây, kết quả đầu tiên của họ sẽ chỉ bắt đầu có sau đó - khi một số tiểu bang miền đông có thể đã “gọi tên” bà Harris hoặc ôngTrump.

Trong một cuộc đua sít sao giữa hai ứng cử viên, việc kiểm phiếu có thể tiếp tục sau đêm bầu cử và chúng ta có thể không biết người chiến thắng trong vài ngày tiếp theo.

"Thật sự rất sít sao", Raymond J. La Raja, Giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Massachusetts Amherst cho biết.

Theo công cụ theo dõi National Polls của FiveThirtyEight, bà Harris vẫn duy trì vị trí dẫn đầu toàn quốc với khoảng cách hẹp khoảng 1,2 điểm, tính đến cuối tuần trước.

Tuy nhiên, Giáo sư La Raja giải thích rằng các cuộc thăm dò có thể không nắm bắt chính xác một số nhóm cử tri, điều này có thể dẫn đến kết quả bất ngờ cho cả hai ứng cử viên. Nếu các cuộc thăm dò sai và cuộc đua không sít sao như mong đợi, "thì chúng ta sẽ biết khá nhanh", ông nói thêm.

"Nhưng tôi đoán là chúng ta sẽ không biết chắc chắn trong vài ngày đầu tiên. Rất sít sao đến mức một ứng cử viên có thể không nhượng bộ… vì vậy tôi sẽ lấy cà phê và trà ra vì đây sẽ là một buổi tối có thể kéo dài đến vài ngày", ông La Raja dự đoán.

Tình hình kiểm phiếu, công bố kết quả ở các tiểu bang chiến trường

7 tiểu bang dao động được kỳ vọng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định kết quả cuộc đua tổng thống.

Các tiểu bang quan trọng này bao gồm Pennsylvania (19 phiếu đại cử tri), Bắc Carolina (16), Georgia (16), Michigan (15), Arizona (11), Wisconsin (10) và Nevada (6), tổng cộng là 93 phiếu đại cử tri.

Một ứng cử viên cần có ít nhất 270 trong số 538 phiếu đại cử tri để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử.

Các cuộc bỏ phiếu ở các tiểu bang này sẽ đóng cửa từ 19h00 đến 22h00 giờ miền đông ngày 5/11 (00h00 đến 03h00 GMT, tức 7h00 đến 10h00 sáng 6/11 giờ VN).

Một số kết quả đầu tiên có thể sẽ đến từ Georgia, nơi luật của tiểu bang yêu cầu tất cả các phiếu bầu sớm phải được kiểm và báo cáo trước 20h00 theo Giờ miền Đông ngày Bầu cử (8h00 sáng 6/11 giờ VN).

Bang Bắc Carolina theo sau. Tại tiểu bang này, phiếu bầu sẽ được kiểm và báo cáo trong suốt buổi tối, với kết quả đầy đủ dự kiến vào nửa đêm (khoảng 23h00 ngày 5/11 theo giờ VN).

Năm 2020, bầu cử tại Nevada diễn ra chậm và tiểu bang này không được gọi tên cho đến 5 ngày sau ngày bầu cử. Kể từ đó, các quy tắc đã thay đổi và quá trình này dự kiến sẽ diễn ra nhanh hơn trong năm nay. Tuy nhiên, kết quả có thể không được biết vào đêm bầu cử. Tiểu bang này cho phép gửi phiếu bầu qua thư đến muộn, vì vậy có thể mất nhiều ngày mới biết được kết quả cuối cùng.

Pennsylvania, một trong những tiểu bang chiến trường quan trọng nhất, đã không có người chiến thắng rõ ràng vào năm 2020 trong 4 ngày sau Ngày bầu cử. Tiểu bang này là một trong số ít tiểu bang không cho phép nhân viên bầu cử bắt đầu xử lý phiếu bầu qua thư cho đến Ngày bầu cử, điều đó có nghĩa là có thể mất vài ngày trước khi biết được kết quả cuối cùng.

Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, ứng viên đảng Cộng hòa, phát biểu tại một sự kiện tại Maryland, ngày 24/2/2024. Ảnh: THX/TTXVN

Tại Michigan, việc kiểm phiếu có thể nhanh hơn so với các cuộc bầu cử trước đây, vì hiện tại, tiểu bang này cho phép các viên chức bắt đầu xử lý phiếu bầu qua thư trước Ngày bầu cử, nhưng vẫn chưa có thời gian rõ ràng về thời điểm tiểu bang có thể được gọi tên.

Tại Arizona, các viên chức có thể bắt đầu xử lý phiếu bầu qua thư ngay khi nhận được. Vì thế kết quả đầu tiên dự kiến sẽ được công bố sớm, vào khoảng 22h00 theo giờ miền Đông (10h sáng 6/11 giờ VN), tức chỉ một giờ sau khi các điểm bỏ phiếu đóng cửa.

Cuối cùng, tại Wisconsin, nhân viên bỏ phiếu không thể bắt đầu xử lý phiếu bầu cho đến Ngày bầu cử, điều này có nghĩa là cũng có thể có sự chậm trễ, tương tự như Pennsylvania. Theo báo cáo của CNN, kết quả có thể không có cho đến ngày 6/11 (giờ địa phương).

Điều gì xảy ra nếu hai bên hòa phiếu?

Nếu xảy ra phiếu hòa 269-269 hoặc một ứng cử viên của đảng thứ ba giành được số phiếu đại cử tri, ngăn không cho bất kỳ ứng cử viên nào đạt được 270 phiếu cần thiết, thì bước tiếp theo được gọi là "bầu cử có điều kiện".

Bầu cử có điều kiện là quá trình diễn ra khi Hạ viện Mỹ quyết định người chiến thắng. Đoàn đại biểu của mỗi tiểu bang tại Hạ viện bỏ một phiếu và một ứng cử viên phải nhận được đa số phiếu đại biểu của tiểu bang để giành chiến thắng.

Sau đó, Thượng viện sẽ chọn phó tổng thống với mỗi thượng nghị sĩ bỏ một phiếu và cần đa số phiếu đơn giản (51 phiếu) để giành chiến thắng.

Trong lịch sử, đã có ba trường hợp bầu cử có điều kiện ở Mỹ, vào các năm 1801, 1825 và 1837. Cuộc bầu cử sát nút nhất trong những năm gần đây là cuộc bầu cử tổng thống năm 2000, khi ông George W Bush giành được 271 phiếu Đại cử tri - chỉ hơn 1 phiếu so với số phiếu tối thiểu ông cần - sau một cuộc kiểm phiếu gây tranh cãi ở Florida. Phó Tổng thống sắp mãn nhiệm Al Gore đã giành được 266 phiếu Đại cử tri đoàn.

Có khả năng trì hoãn công bố kết quả bầu cử năm nay không?

Nếu việc công bố kết quả bị trì hoãn, "chắc chắn sẽ làm tăng cảm giác về vấn đề gian lận và bất hợp pháp", Giáo sư La Raja cho biết.

"Chúng ta càng chờ đợi lâu, mọi người sẽ tự hỏi: chuyện gì đang xảy ra sau những cánh cửa đóng kín đó? Họ đang kiểm phiếu như thế nào? Ai đang nói dối?", ông nói thêm.

Theo ông, tốt hơn là nên tổ chức một cuộc bầu cử chặt chẽ và đưa ra "phán quyết nhanh chóng".

Những nỗi sợ hãi và nghi ngờ từng nảy sinh vào năm 2021, khi hàng nghìn người ủng hộ Tổng thống Trump khi đó đã xông vào Điện Capitol, cố gắng lật ngược thất bại trong cuộc bầu cử năm 2020 của ông.

Điều gì đã xảy ra trong những năm trước?

Trong cuộc bầu cử gần đây nhất vào năm 2020, kết quả được công bố 4 ngày sau cuộc bầu cử vào ngày 3/11, sau khi kết quả ở bang Pennsylvania được xác nhận. Trong cuộc bầu cử trước đó vào năm 2016, bà Hillary Clinton đã nhượng bộ ông Donald Trump vào ngay sáng hôm sau Ngày bầu cử.

Trong cuộc bầu cử năm 2020, một số tiểu bang đã trải qua cái được gọi là "ảo ảnh đỏ", với việc ông Trump dường như dẫn đầu khi số phiếu bầu ban đầu được kiểm vào đêm bầu cử. Một "sự dịch chuyển xanh" đã diễn ra khi các phiếu bầu bổ sung qua thư được kiểm và Tổng thống Joe Biden đã vượt lên dẫn đầu.

Thu Hằng/Báo Tin tức (Theo NYT, Al Jazeera)