Quảng Nam: Nhiều triển vọng từ mô hình trồng sen

Chuyển đổi mô hình

Từ những thửa ruộng bị bỏ hoang trong thời gian dài, vùng đất Trà Lý – Đồng Lớn tại thôn Chánh Lộc, xã Duy Sơn, huyện Duy Xuyên nay được “khoác áo mới” bởi cánh đồng sen trải ngút ngàn, phủ lấp cả những bờ vùng, bờ thửa.

Lão nông Phạm Văn Thị chuẩn bị thu hoạch mùa sen cuối vụ.

Đang tập trung thu hoạch đài sen, lão nông Lê Lý tự hào nói: “Nhờ nguồn nước, chất đất mà sen Trà Lý phát triển tốt, đài sen to, cho hạt chắc, mẩy. Sen Trà Lý gồm hai loại sen tươi và sen khô, đều là mặt hàng được ưa chuộng trên thị trường”.

Đồng sen Trà Lý ở thôn Chánh Lộc, xã Duy Sơn, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam.

Cũng có mặt tại đồng sen Trà Lý để thu hoạch cuối vụ, ông Phạm Văn Thị, thôn Chánh Lộc giọng hào hứng cho biết: “Tôi là một trong những người đầu tiên trồng sen ở vùng này. Sau những vụ lúa thất bát do đất sản xuất nằm trong vùng trũng thấp, ứ đọng nước, thấy người ta trồng sen, thu nhập còn hơn cả lúa, tôi đã học hỏi kỹ thuật và cải tạo ruộng lúa trũng chuyển sang trồng sen. Nhờ đó, gia đình tôi có tiền lo cho con ăn học. Căn nhà khang trang mới được xây dựng từ năm ngoái cũng một phần là nhờ trồng sen”.

Đi một vòng quanh hồ khoảng gần 2 tiếng đồng hồ, ông Thị cắt đầy một thuyền sen, ước chừng hơn 40kg. Theo lời ông Thị, từ đầu tháng 4 đến tháng 8 âm lịch là thời vụ chính để thu hoạch sen hạt ở nơi đây. Vụ sen năm nay, gia đình ông Thị trồng 4ha, trừ chi phí, còn lãi gần 200 triệu đồng.

Người dân xã Duy Sơn, huyện Duy Xuyên có thêm thu nhập từ nghề trồng sen.

Qua trao đổi với người dân, chúng tôi được biết, cây sen thường trồng mỗi năm một vụ, xuống giống từ tháng Giêng trở đi. Từ khi xuống giống đến khi thu hoạch là 4 tháng. Hiện nay, bình quân mỗi héc-ta sen cho thu lãi từ 40 đến 50 triệu đồng/năm, cao gấp nhiều lần so các cây trồng khác. Người dân vùng đất trũng Trà Lý - Đồng Lớn đa số đã chuyển hết diện tích lúa sang trồng sen.

Trồng sen không chỉ đem lại thu nhập khá cho nhiều hộ dân mà còn tạo thêm nhiều công ăn việc làm cho người già, trẻ em ở các xã của huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam. Theo đó, tiền công bóc hạt sen khoảng 4.000 đồng/kg, bình quân mỗi ngày, một người có thể bóc được 20 đến 30kg. Hạt sen được bán cho các hợp tác xã, nhà máy chuyên chế biến hạt sen trên địa bàn tỉnh Quảng Nam và các tỉnh lân cận.

Thoát nghèo hờ trồng sen

Theo tìm hiểu chúng tôi được biết, đầm sen Trà Lý - Đồng Lớn có diện tích khoảng hơn 40ha. Người dân ở vùng Trà Lý lâu nay chăm sen để lấy hạt, bán hoa kiếm thu nhập nhưng những năm gần đây, bà con còn biết làm du lịch, dịch vụ để đưa thương hiệu Trà Lý lan tỏa hơn. Vào mùa sen trổ, nhiều du khách đã tìm đến địa phương để chiêm ngưỡng vẻ đẹp thơ mộng của cánh đồng sen bạt ngàn.

Nghề trồng sen tạo công ăn việc làm cho nhiều người dân xã Duy Sơn.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Phước Minh, Chủ tịch UBND xã Duy Sơn, huyện Duy Xuyên cho biết, cánh đồng sen Trà Lý là nơi canh tác của gần 100 hộ dân trong xã. Thu nhập từ cây sen mang lại cho bà con địa phương gấp 4-5 lần cây lúa. Nhờ chuyển đổi mô hình trồng lúa sang trồng sen mà nhiều hộ dân có kinh tế khó khăn ở thôn Phú Nham Tây và Chánh Lộc của xã Duy Sơn đã thoát nghèo. Hiện xã Duy Sơn, huyện Duy Xuyên đã xây dựng thành công sản phẩm OCOP chuẩn 3 sao từ sen, nông dân yên tâm sản xuất. Thu hoạch hạt sen xong, sơ chế tại địa phương, còn một phần bán ra thị trường bên ngoài, giá trị cũng tương đối cao.

Hiện nay, tại các xã lân cận như Duy Trinh, Duy Hòa, Duy Phú (huyện Duy Xuyên), phần lớn diện tích đất trồng lúa thiếu nước, hay bị nhiễm phèn nên năng xuất kém, vì thế, bà con chuyển sang trồng thử nghiệm cây sen lại cho hiệu quả kinh tế cao. Đến nay, toàn huyện Duy Xuyên đã mở rộng diện tích trồng sen lên gần 200ha, nhiều nhất tỉnh Quảng Nam.

Những năm gần đây, người dân xã Duy Sơn, huyện Duy Xuyên còn biết làm du lịch, dịch vụ để đưa thương hiệu sen Trà Lý lan tỏa hơn.

Trao đổi với ông Nguyễn Chí Công, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Duy Xuyên, chúng tôi được biết, trong khi biến đổi khí hậu diễn ra ngày càng nghiêm trọng, mô hình trồng sen trên vùng trũng thấp, vùng đất lúa kém hiệu quả sẽ là hướng đi đúng của người dân tỉnh Quảng Nam.

Theo ông Nguyễn Chí Công, thời gian qua, huyện Duy Xuyên đã đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, trong đó có nhiều mô hình chuyển đổi liên kết sản xuất hình thành sản phẩm OCOP. Huyện Duy Xuyên đã khuyến khích người dân chuyển đổi những diện tích trồng lúa kém hiệu quả sang trồng sen, đồng thời, khuyến cáo người dân quy hoạch vùng trồng sen tập trung làm sao kết hợp phát triển dịch vụ du lịch để nâng cao hiệu quả và tăng giá trị gia tăng đối với ngành nông nghiệp.

Từ những ruộng trũng bỏ hoang, cánh đồng Trà Lý - Đồng Lớn nay là những cánh đồng sen xanh tươi, mênh mông. Với sự chịu thương, chịu khó của người dân xã Duy Sơn, tin rằng, mô hình trồng sen sẽ giúp bà con phát huy giá trị kinh tế, đồng thời gắn bó với vùng đất mà thiên nhiên đã ưu ái ban tặng.

Bài, ảnh: KIM NGÂN