Chống lãng phí làm 'nóng' nghị trường Quốc hội

Hết sức đau lòng khi nhìn vào con số những dự án đang lãng phí

Nghị quyết 78/2022 của QH có danh mục 51 dự án đầu tư có vấn đề, 13 dự án trọng điểm bị chậm trễ, 19 dự án để hoang hóa, 880 dự án chậm đưa đất đai vào sử dụng.

Trước khi chúng ta hình thành nên một văn hóa chống lãng phí trong người dân, doanh nghiệp, tôi cho rằng chúng ta cần xử lý những dự án trong danh mục đã được QH chỉ ra để vừa cảnh tỉnh vừa làm gương nhưng cũng là cắt đi những phần lãng phí lâu nay vẫn tồn tại.

Nếu nhìn vào những số liệu này là “hết sức đau lòng” khi chúng ta thảo luận về chuyên đề thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Chúng tôi đồng tình với sự sốt ruột của Tổng Bí thư, sự chỉ đạo quyết liệt của Trung ương để làm nhiệm vụ này. Đề nghị phải báo cáo rõ ràng việc thực hiện Nghị quyết của QH đối với những dự án đã được chỉ ra.

ĐBQH TRỊNH XUÂN AN (đoàn Đồng Nai)

Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH ĐÀO NGỌC DUNG:

Phải chú trọng đào tạo nhân lực chất lượng cao

Bên cạnh việc chú trọng đào tạo nhân lực đại trà thì phải chú trọng đào tạo nhân lực chất lượng cao, gắn liền với đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, phát triển ứng dụng công nghệ, thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Chúng ta phấn đấu đến cuối năm 2025 phải nằm trong top 3 các nước dẫn đầu ASEAN về chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu. Để đạt được mục tiêu này chúng ta cần tập trung vào hai đề án lớn.

Thứ nhất là đề án về phát triển nguồn nhân lực ngành công nghệ bán dẫn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Đề án thứ hai là phát triển nhân lực chất lượng cao phục vụ phát triển công nghệ cao.

Phải quan tâm và có chính sách hiệu quả thu hút nguồn nhân lực cao vào khu vực công. Trong đào tạo ĐH, cần chú trọng nghiên cứu khoa học, đặc biệt phải lấy tự chủ ĐH là khâu đột phá. Còn giáo dục nghề nghiệp tập trung đổi mới theo hướng mở, linh hoạt hợp tác giữa nhà trường, doanh nghiệp và Nhà nước, trong đó kết nối doanh nghiệp phải là khâu đột phá.

Tôi cho rằng từ năm 2025 chúng ta phải xây dựng khung chính sách quốc gia về phòng, chống già hóa dân số và điều chỉnh tỉ suất sinh thay thế. Bởi đây là vấn đề rất quan trọng, có tính chất chiến lược.

***

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT NGUYỄN KIM SƠN:

Mong đại biểu chỉ rõ còn những “nhóm” nào theo đuổi lợi ích không hợp pháp

Vài năm qua, ngành giáo dục đã chấn chỉnh rất nhiều tình trạng lợi ích nhóm trong in ấn sách giáo khoa. Cũng có một vài người liên quan đến tổ chức đấu thầu giấy in, phát hành sách phạm pháp, họ đều đã bị bắt mang đi rồi.

Tôi cũng mong các ĐB chỉ rõ còn những “nhóm” nào theo đuổi lợi ích không hợp pháp, nhóm đó ở đâu để “chúng tôi phối hợp với Bộ Công an, VKS bắt mang đi tiếp”.

Còn về câu chuyện đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho các ngành nghề mới nổi, công nghệ kỹ thuật mũi nhọn, hiện chúng ta đang đào tạo nguồn lực này trong bối cảnh tỉ trọng doanh nghiệp FDI trong nền kinh tế khá lớn.

Đặc điểm của doanh nghiệp FDI là thu hút đầu tư. Khi đó, những doanh nghiệp mới đến Việt Nam thường đem những lĩnh vực Việt Nam chưa có hoặc lĩnh vực mới.

Khi họ đem lĩnh vực mới mà Việt Nam chưa có, câu hỏi họ đặt ra là nước ta đã chuẩn bị đầy đủ nhân lực chưa? Đây là câu hỏi khó trả lời nên cần phân tích hết khó khăn của việc đào tạo nhân lực để đáp ứng cho doanh nghiệp FDI, với những lĩnh vực chúng ta chưa có. Ở đây, kế hoạch, sự chủ động trong tương lai cần tăng lên mới có thể đáp ứng được những yêu cầu đó.

***

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT LÊ MINH HOAN:

Ghi nhận những cải thiện về chống khai thác IUU của Việt Nam

Hôm qua (4-11), Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có công điện về tiếp tục tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách, trọng tâm chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (chống khai thác IUU), chuẩn bị đón và làm việc với đoàn thanh tra lần thứ năm của Ủy ban châu Âu.

Tôi khẳng định rằng chống khai thác IUU là một bước để chúng ta tiến tới phát triển bền vững. IUU gồm ba hành động là chống khai thác bất hợp pháp, không đúng quy định, không khai báo, những điều này đều nằm trong Điều 10 Luật Thủy sản năm 2017. Nghĩa là chúng ta đã quy định trong pháp luật của mình ba hành vi đó nhưng vì nhiều lý do mà chưa thực thi quyết liệt. Do vậy, cần xem lại vấn đề thực thi ở các cấp chính quyền.

Đây là thời khắc khó khăn, chúng ta phải cố gắng làm sao để sớm tháo gỡ thẻ vàng. Tuy nhiên, tôi khẳng định việc thực hiện khuyến cáo của EU đã được chúng ta cải thiện rất nhiều. Và điều này đã được đoàn thanh tra EU ghi nhận.

Tôi mong ngoài trách nhiệm giám sát các thành viên Chính phủ thì trong những cuộc tiếp xúc cử tri, các ĐBQH cũng mang “sứ mạng” của mình để cùng Chính phủ, chính quyền địa phương để lan tỏa tinh thần và câu chuyện về phát triển thủy sản bền vững, đó là giảm khai thác, tăng nuôi trồng, bảo tồn biển.

“Đúng vai nghĩa là không nhầm vai, không lấn sân, không bỏ vai”

Ngày 4-11, tại phiên thảo luận của Quốc hội (QH) về tình hình kinh tế - xã hội, nhiều đại biểu (ĐB) đề cập đến câu chuyện phân cấp, phân quyền và cải cách thủ tục hành chính.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Vũ Thị Lưu Mai (đoàn Hà Nội) cho hay bà ấn tượng với bài phát biểu, chỉ đạo sâu sắc của Tổng Bí thư Tô Lâm. “Đúng là chỉ có đổi mới thì mới có thể phát triển, chỉ khi mạnh dạn đi qua lối mòn tư duy mới có thể mở ra cánh cửa đưa đất nước tiến về phía trước” - bà nêu rõ.

Từ đó, nữ ĐB đồng tình quan điểm đổi mới hoạt động lập pháp theo hướng luật chỉ quy định những vấn đề khung, để tạo căn cứ cho việc thực hiện theo đúng nguyên tắc Nhà nước pháp quyền XHCN.

Theo bà Mai, khi đổi mới theo hướng này, trách nhiệm xây dựng pháp luật sẽ đặt lên vai Chính phủ nhiều hơn, số lượng văn bản hướng dẫn sẽ tăng lên rất nhanh và tính chất cũng phức tạp hơn.

Vì vậy, bà kiến nghị về mặt tiến độ, cần đề cao hơn nữa trách nhiệm cá nhân trong đảm bảo tính kịp thời. Còn về chất lượng văn bản, cần đề cao tính khách quan, tránh lợi ích cục bộ và cần thực hiện nghiêm Quy định 178 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực trong ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Về nhận diện những điểm nghẽn, ĐB đoàn Hà Nội kiến nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo rà soát, nhận diện chính xác, đầy đủ những điểm nghẽn. Nếu như thuộc chức năng của QH thì QH sẵn sàng xử lý kịp thời nhưng cũng cần nhận diện chính xác những hạn chế do tổ chức, thực hiện.

Liên quan đến yêu cầu “đúng vai thuộc bài”, bà Vũ Thị Lưu Mai tán thành quan điểm của Tổng Bí thư Tô Lâm và cho rằng đây là chỉ đạo hết sức đúng đắn. “Đúng vai nghĩa là không nhầm vai, không lấn sân nhưng cũng không bỏ vai, cần thực hiện đúng trách nhiệm mà hiến pháp đã quy định, làm tròn bổn phận mà Đảng đã trao và nhân dân gửi gắm” - bà Mai nói.

ĐBQH đoàn Hà Nội đề nghị cần rà soát các quy định liên quan về tổ chức bộ máy, trong đó có Luật Tổ chức QH và các quy định liên quan khác để xác định cụ thể phạm vi ranh giới trách nhiệm, quyền hạn, từ đó có căn cứ pháp lý thực hiện “đúng vai” và khi đã đúng vai thì nhất định phải “thuộc bài”.

“Nếu như đúng vai mà không thuộc bài sẽ tạo ra những sản phẩm kém chất lượng” - bà Vũ Thị Lưu Mai nhấn mạnh.

Trong khi đó, ĐB Nguyễn Thành Nam (đoàn Phú Thọ) phản ánh việc giải quyết thủ tục hành chính ở một số cơ quan vẫn còn tình trạng kéo dài, thiếu cơ chế kiểm tra, giám sát, nhất là trong phối hợp, trao đổi, lấy ý kiến khi giải quyết thủ tục hành chính giữa các bộ, ngành.

Ông đề nghị QH, Chính phủ cần tăng cường giám sát, kiểm tra chuyên đề về giải quyết thủ tục hành chính để tạo sự lan truyền mạnh mẽ về đổi mới, cải cách từ Trung ương đến địa phương...

ĐB Đào Hồng Vận (đoàn Hưng Yên) cũng đề nghị đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tăng phân cấp, phân quyền, làm rõ trách nhiệm và gắn liền với việc kiểm soát quyền lực cũng như trách nhiệm công vụ.

“Vừa qua, Chính phủ đã trình QH một số dự thảo luật để tăng tính phân cấp, phân quyền cho chính quyền các cấp. Tuy nhiên, bằng các thể chế pháp luật, chúng ta phải tăng cường kiểm soát để triển khai công việc hanh thông, thuận lợi, đi vào đúng khuôn khổ pháp luật” - ông Vận nói.