Nơi hồi sinh những phận đời lầm lỡ

Ma túy len lỏi vào trong các bản làng, ngõ xóm

Trong những năm qua, huyện Tương Dương đã có nhiều khởi sắc về phát triển kinh tế và xã hội. Nhiều nhà máy thủy điện, các công ty khai khoáng… đổ về Tương Dương nên quy tụ lao động từ khắp nơi, kéo theo nhiều tệ nạn xã hội. Đặc biệt, do đời sống của bà con còn khó khăn, trình độ nhận thức còn nhiều hạn chế nên rất dễ bị kẻ xấu lôi kéo, dụ dỗ dẫn đến con đường mua bán, vận chuyển trái phép ma túy.

Bên cạnh đó, Tương Dương cũng là huyện tiếp giáp với các huyện miền núi khác của tỉnh Nghệ An như Kỳ Sơn, Con Cuông – là những điểm nóng về ma túy. Do đó, loại tội phạm này dễ dàng hoạt động và dễ tẩu thoát khi bị lực lượng chức năng truy bắt. Đây cũng là địa bàn tiếp giáp với nước bạn Lào, nên có vô số đường tiểu ngạch để có thể vận chuyển ma túy qua vùng biên giới.

Khai giảng lớp học, đào tạo nghề cho những người cai nghiện tại cơ sở

Từ những nguyên nhân trên mà trong những năm qua, Tương Dương trở thành huyện có tỉ lệ người nghiện ma túy tăng cao, tuổi đời ngày càng trẻ, trong khi đó, công tác cai nghiện ở địa phương còn gặp nhiều khó khăn, với nhiều lỗ hổng phải sớm khắc phục.

Đã từng một thời, tại các bản như Xốp Mạt, Minh Phương và Bản Đửa của huyện Tương Dương được coi là bản “không chồng”, vì đàn ông trong bản hầu hết bị bắt hoặc chết do ma túy. Ở đây, không ít những đứa trẻ rơi vào cảnh không nơi nương tựa vì bố mẹ chúng phải đi tù, có những gia đình có tới 10 người bị án tù vì liên quan đến ma túy.

Thời gian qua, mặc dù đã có nhiều chủ trương, biện pháp tăng cường công tác đấu tranh phòng chống nhưng tệ nạn ma túy vẫn diễn biến phức tạp, trở thành nỗi lo của nhiều gia đình. Ma túy không chỉ có tác hại đối với sức khỏe, tinh thần của cá nhân mà còn tác động đến gia đình và xã hội. Chỉ cần trong gia đình có một người nghiện thì nếp sống gia đình sẽ bị xáo trộn, tiền bạc bị thất thoát, sức khỏe của các thành viên trong gia đình bị giảm sút, tình cảm bị rạn nứt. Không những thế, người nghiện còn có thể làm bất cứ điều gì dù cho ảnh hưởng đến an ninh trật tự hay trở thành tội phạm để thỏa mãn cơn nghiện của mình.

Cơ sở đã thay đổi được rất nhiều mảnh đời lầm lỡ

Thực trạng đó đang tác động tiêu cực đến tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội cũng như quá trình phát triển kinh tế tại địa phương. Giải pháp kiềm chế, kéo giảm số người nghiện ma túy ở miền Tây Nghệ An vẫn đang là một thách thức không nhỏ đối với các cấp chính quyền trong nhiều năm qua.

Ngôi nhà chung của những mảnh đời lầm lỗi

Với mong muốn giúp đỡ những phận đời lầm lỗi không may dính vào ma túy sớm trở thành một con người mới, sống có ý nghĩa với gia đình và xã hội là điều mà bất kỳ cán bộ, nhân viên hay học viên nào tại Cơ sở Cai nghiện ma túy bắt buộc số III tỉnh Nghệ An (có địa chỉ tại thị trấn Thạch Giám, huyện Tương Dương – Nghệ An) đều đang hướng đến, họ hy vọng mùa xuân sẽ thực sự trở lại...

Từ khi được thành lập đến nay, không thể thống kê được chính xác đã có bao nhiêu gia đình tìm lại được niềm vui đoàn tụ, cũng như bao nhiêu phận người lầm lỡ, phút bồng bột bán mình cho “nàng tiên nâu” đã được cán bộ Cơ sở Cai nghiện ma túy bắt buộc số III tỉnh Nghệ An giáo dục, cai nghiện thành công để trở về cộng đồng làm lại cuộc đời.

Chỉ biết rằng, mỗi năm như vậy, đã có khoảng 60-70 gia đình may mắn có được niềm vui ấy từ đơn vị - nơi tiếp nhận, chữa trị, cắt cơn giải độc, giáo dục phục hồi nhân cách, tổ chức liên kết đào tạo nghề và hướng nghiệp cho người nghiện ma túy trên địa bàn miền Tây xứ Nghệ nói chung và huyện Tương Dương nói riêng.

Một buổi Tọa đàm tại cơ sở cho các học viên về Phòng chống ma túy

Quá trình theo dõi, đánh giá hàng năm cho thấy, phần lớn học viên sau khi tái hòa nhập cộng đồng đều có cuộc sống ổn định, không tái nghiện, nhiều người trong số này đã có công ăn việc làm, có thu nhập hàng tháng.

Song song với việc cai nghiện, đơn vị còn luôn chú trọng đến công tác dạy và truyền nghề. Tính đến ngày 25/5/2023, Cơ sở đang quản lý cai nghiện cho 254 học viên (trong đó, bắt buộc 187 học viên, tự nguyện 01 học viên và lưu trú 66 học viên).

Ông Trần Đình Nam – Giám đốc Cơ sở Cai nghiện ma túy bắt buộc số III tỉnh Nghệ An cho biết: “Hiện tại, cơ sở đã triển khai 2 lớp dạy nghề về Kỹ thuật xây dựng với tổng số 60 học viên tham gia, mỗi lớp 30 học viên. Tại đây, công tác truyền nghề được đặc biệt chú trọng, chủ yếu là truyền nghề gia công hàng hóa, xây dựng, gò hàn, chăn nuôi, trồng rau sạch…. Cơ sở đã truyền nghề cho 100% học viên vào cai nghiện ở đây”.

“Để đảm bảo an ninh, an toàn tuyệt đối, đơn vị đã tổ chức cho cán bộ trực gác luân phiên 24/24 giờ trong ngày nên đã không xảy ra tình trạng học viên bỏ trốn. Đồng thời, đơn vị còn thường xuyên duy trì hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, lao động trị liệu giúp các học viên tích cực tham gia các phong trào hoạt động tại đơn vị. Qua đó, giúp họ thấy được nhiều hơn ý nghĩa của cuộc sống và được tiếp thêm động lực để đoạn tuyệt hoàn toàn với ma túy”, ông Nam cho biết thêm.

Cơ sở đã truyền nghề cho 100% học viên vào cai nghiện ở đây

Tuy nhiên hiện nay, đơn vị còn gặp một số khó khăn như: Nhiều hạng mục công trình trong đơn vị đã xuống cấp chưa khắc phục được, cụ thể hệ thống nước thải, trang thiết bị phục vụ công tác chuyên môn còn thiếu thốn. Tại đơn vị, thường xuyên thiếu nước sạch để phục vụ đời sống sinh hoạt cho học viên lẫn cán bộ. Công tác dạy nghề, truyền nghề còn gặp nhiều khó khăn, do học viên chủ yếu là người dân tộc thiểu số, trình độ văn hóa thấp nên tiếp thu chậm.

Cơ sở có 20 chỉ tiêu biên chế, nhưng hiện tại chỉ có 18 biên chế có mặt và làm việc, một biên chế đang trong quá trình tuyển dụng. Trong khi đó, đơn vị đang tiếp nhận và quản lý gần 300 học viên, điều này gây áp lực không nhỏ về công tác quản lý, giáo dục và các hoạt động chuyên môn khác.

Bên cạnh đó, đối tượng nghiện đưa vào đa số là trụ cột gia đình nên khi vào cai nghiện bắt buộc thường diễn biến tư tưởng, không an tâm điều trị cai nghiện…

Cai nghiện vốn đã khó nhưng để họ không tái nghiện và hòa nhập với cộng đồng lại càng khó hơn. Để làm được điều đó, đòi hỏi ở sự nỗ lực của chính bản thân những người đã được cai nghiện, sự động viên giúp đỡ, thương yêu của người thân, gia đình cũng như sự cảm thông, chia sẻ của cả cộng đồng và toàn xã hội.

Gia Ân – Hoàng Minh